29بوده است كه متأسّفانه با سياستهاى غلط حاكمان دست نشانده به خاك مذلّت نشسته‌اند. . .

إنشاء اللّٰه ما نخواهيم گذاشت از كعبه و حج، اين منبر بزرگى كه بر بلنداى بام انسانيّت بايد صداى مظلومان را به همۀ عالم منعكس سازد و آواى توحيد را طنين اندازد، صداى سازش با آمريكا و شوروى و كفر و شرك نواخته شود و از خدا مى‌خواهيم كه اين قدرت را به ما ارزانى دارد كه نه تنها از كعبه مسلمين كه از كليساهاى جهان نيز ناقوس مرگ آمريكا و شوروى را به صدا درآوريم» ¹فضيلت حج

حج داراى فضيلت عارضى و ذاتى است.

الف: فضيلت عارضى

فضيلت عارضى حج به چند جهت است:

1 - اجتماع مسلمانان از اطراف و اكناف عالم در آن ميعادگاه است كه نمونه‌اى از رستاخيز نهايى است.

در اين اجتماع ملل دنيا با فرهنگها و رنگها و زبانهاى مختلف از اقصى نقاط كرۀ خاكى گردهم مى‌آيند و همه با زبان دل و زبان دين با هم سخن مى‌گويند.

اى بسا هندو و ترك همزبان

همچنين از اوضاع عبادى، سياسى، اقتصادى نظامى علمى و. . . همديگر نيز مطّلع مى‌گردند و پيامهاى برادران و خواهران دينى خود از ملل ديگر را به هموطنانشان مى‌رسانند كه اين مطلب داراى فوايد دنيوى و اخروى فراوانى است كه انشاء اللّٰه در فرصت ديگر بدان خواهيم پرداخت.

2 - در اين ماه (ذيحجه) وقايعى رخ داده كه به حج عظمت داده است. بعضى از اين وقايع، پيش از اسلام واقع شده؛ مانند وقايعى كه مربوط به حضرت ابراهيم ع - است؛ از قبيل قربانى فرزند و. . . و بعضى ديگر به بعد از ظهور اسلام مربوط است؛ مانند مسأله «غدير» كه روز ولايت و اكمال دين و يأس كفّار است. گروهى از عرفا ماه ذيحجه را از اين جهت به ساير ماهها فضيلت داده‌اند؛ زيرا روز غدير روز امامت، ولايت و وصايت است. و چون ولايت باطن نبوّت است پس روز ولايت هم باطن و سرّ همه ايّام است.