16
آداب حج
محمد بهارى همدانى
پيش درآمد
علّامۀ متقى و زاهد بزرگ حضرت آية اللّٰه شيخ محمد بهارى همدانى - ره - (متوفاى رمضان 1325 ه. ق.) از چهره‌هاى شناخته شدۀ عرفان و اخلاق و تهذيب نفس بوده است. وى نزد مرحوم آية اللّٰه حسينقلى درجزينى همدانى تلمّذ نموده، مراحل اخلاق نظرى و حكمت عملى را آموخت وخود نيز بدان عامل شد بگونه‌اى كه سيرۀ عملى واخلاقى وى، زبانزد خاص و عام گرديد. مرقد اين عارف عظيم الشأن در شهر بهار در كنار گلزار شهدا، و زيارتگاه مردم است. علّامۀ مرحوم شيخ آقا بزرگ تهرانى گفته است: كتاب «تذكرة المتّقين» 1مجموعه‌اى از پيام‌ها و كلمات علماى بزرگ و عرفاى بنام؛ همچون جمال السالكين، مرحوم حسينقلى درجزينى همدانى نجفى (متوفاى 1311 ه. ق.) و دانشمند متّقى سيد احمد بن ابراهيم موسوى تهرانى (متوفاى 1332 ه. ق.) و سالك الى اللّٰه شيخ محمد بن ميرزا محمد بهارى همدانى نجفى است كه اين دو از شاگردان ملّا حسينقلى همدانى بوده‌اند. 2مرحوم شيخ محمد بهارى، دفتر اوّل از چهار دفتر كتاب تذكرة المتقين را به خود اختصاص داده و مطالب ژرفى را آورده كه شامل: آداب توبه و بازگشت و تقرب الى اللّٰه و مراقبت نفس و. . . مى‌باشد. او در پايان، آداب حجّ را مورد بحث و بررسى