8
جمرات كجاست؟
مهدى پيشوايى - حسين گودرزى
راز و رمزهاى حج
حج در اسلام اسرارى دارد. حج عبادتى است ذكرى و عملى، و هر عملى اشاره‌اى دارد به رازى تاريخى و رمزى در گذشته‌هاى دور تاريخ كهن پيامبران، بويژه مى‌توان گفت سراسر اعمال و اذكارش ايماء و اشاره به سرگذشت شيخ الأنبيا، حضرت ابراهيم - ع - و خاندان او است: قرنها است كه حاجيان، ميان دو كوه صفا و مروه در «سعى» اند به ياد هاجر، و در منا «قربانى» مى‌كنند به ياد اسماعيل، و «لبيك» خداى يكتا را مى‌گويند به اجابت از دعوت قهرمان توحيد، ابراهيم - ع -، از شيطان ابراز نفرت مى‌كنند به پيروى از ابراهيم، ابراهيمى كه مورد ابتلا و آزمايش خداوند قرار گرفت: و اذا بتلى ابراهيم ربه بكلمات فاتهمنّ» 1«(به خاطر بياور) هنگامى را كه خداوند ابراهيم را با وسائل گوناگونى آزمود و او بخوبى از عهدۀ آزمايش در همۀ آنها برآمد» كه بنا به نقل ابن عباس در چهار مورد از مشاعر (مراسم حج) آزموده شده است: 1 - طواف 2 - سعى بين صفا و مروه 3 - رمى جمار (سنگ زدن به سه جمره) 24 - افاضه (كوچ از عرفات به مشعر) .
پس شايسته است تاريخچۀ اين ابتلات كه ريشۀ يك فريضۀ بزرگ گشته است، مورد بررسى قرار گيرد. اينك در اين نوشتار، ابتدا به تاريخچۀ يكى از آنها؛ يعنى جمرات مى‌پردازيم و سپس جايگاه آنها را مورد بررسى قرار مى‌دهيم:
جمرات سه گانه