29گرد كعبه برهنه و بدون هيچ جامه‌اى طواف مى‌كردند، مگر حمسى‌ها (يعنى قريشيان و هم پيمانان ايشان) كه با جامه طواف مى‌كردند. اگر كس ديگرى غير از آنان با جامه طواف مى‌كرد چون طوافش تمام مى‌شد چه مرد و چه زن، آن جامه را كنار خانه مى‌انداخت و هيچكس به آن دست نمى‌زد و آن را حركت نمى‌داد تا آنكه زير گام‌هاى مردم و بر اثر تابش آفتاب و باد و باران پوسيده مى‌شد. در اين باره ورقة بن نوفل چنين سروده است:
«همين اندوه براى او بس است كه گويى همچون جامه مطرود (لُقىٰ) زير دست و پاى طواف كنندگان بر كعبه افتاده است» مقصودش اين است كه كسى با او تماس نمى‌گيرد» . 1
در برخى روايات از ابن عباس و نيز قتاده نقل شده كه: گروهى از قريش و نيز طايفه‌اى از يمنى‌ها براساس همان انديشه‌هاى خرافى، برهنه طواف مى‌گزاردند و عجيب‌تر آنكه ابن عباس مى‌گويد: برخى نه تنها در مطاف، بلكه قبل از ورود به مكّه و دخول حرم، لباس‌ها را از تن خارج، و عريان وارد مكه مى‌شدند! ! 2
اسامى برخى از قبايل آن روز حجاز كه برهنه طواف مى‌كردند، عبارتند از: بنوحمس از قريش، اوس، خزرج، خزاعه، ثقيف، بنى‌عامر بن صعصعه، بطون كنانة بن بكر و. . .
اينان عقايد خرافى و ناپسند ديگرى نيز داشته‌اند:
گوشت نمى‌خوردند، هميشه از پشت خانه‌ها داخل مى‌شدند، هيچ وقت از پشم و مو استفاده نمى‌كردند، براى پوشاندن اطفال پوست گوسفند يا بز را يك جا درآورده، در پائين آن و در محل پاهاى حيوان دو سوراخ درست كرده آن را - نظير شلوار - به تن اطفال خود مى‌كردند و همواره برهنه طواف مى‌نمودند. . . 3لزوم پوشش در طواف
وضعيت به اندازه‌اى اسفبار بود كه اگر كسى با لباس طواف مى‌كرد و آن لباس را بر تن مى‌داشت و ديگران مى‌ديدند، او را مى‌زدند و جامه را از تن او بيرون مى‌كردند.
سيوطى گويد: در اين مورد آيه آمد كه: بگو چه كسى حرام كرد زينت خدا را كه براى بندگانش فراهم فرموده است و خوراكها و روزى‌هاى پاكيزه را. 4
منصور از مجاهد نقل مى‌كند در بارۀ اين آيه كه خداوند مى‌فرمايد «و هنگامى كه كار زشت مى‌كردند مى‌گفتند: پدران خود را ديديم كه بر اين كار عمل مى‌كردند و خداوند ما را به آن فرمان داده است» منظور برهنه طواف كردن ايشان است. 5
ابن عباس در ذيل آيۀ شريفه «خذوا زينتكم عند كلّ مسجد» 6گفته است: چون مردانى بودند كه برهنه طواف مى‌كردند، پس خداوند آنان را به زينت فرمان داد و مراد از زينت همان لباس، پوشانندۀ عورت و انواع لباس‌هاى خوب است. 7
طاووس نيز گفته است: خداوند در اين آيه مردم را به پوشيدن ابريشم و ديباج امر نفرموده، ليكن بدان علت كه گروهى برهنه طواف مى‌كردند و اين چنين بود كه وقتى به مكه مى‌آمدند لباس‌هاى خود را خارج مسجد درآورده، سپس وارد مى‌شدند، پس اين آيه نازل شد كه «يا بنى‌آدم خذوا زينتكم عند كل مسجد» . 8
مرحوم علامۀ طباطبايى - قدسّ سرّه - معتقدند: آيه اختصاص به برهنه طواف كردن و پوشيدن لباس نداشته، و كليه آياتى كه در آغاز آن خطاب بنى‌آدم آمده است، احكام عامى را بيان مى‌كنند كه اختصاص به ملّت خاصى ندارد. روايات وارده در اين زمينه را نيز از اخبار آحادى مى‌دانند كه به هيچ وجه حجيّت ندارد. سپس مى‌فرمايند: ابن عباس در اين روايت يك حقيقت خارجى را