38غلامحسين جونفورى كه از مفاخر عالم اسلام و از اعاظم علماى اماميه است، در باب پانزدهم مقالۀ سوم زيج جامع بهادرى سه طريق در تحصيل طول بلد ذكر كرده است:
طريق نخستين آن از خسوف قمر است و در بيان آن فرمود:5
«راصدى در موضعى باشد كه آن را مبدأ طول گردانيده باشند، و راصد ديگر در موضع مطلوب الطول باشد، و در شبى كه خسوف قمر واقع شود، هر دو راصد را بايد كه رصد زمانه هر يك از بدو خسوف و بدو مكث و بدو انجلا و تمام انجلا به آلات صحيحه بكنند. اگر ساعات متناظرين هر دو راصد، متساوى باشند در اين صورت، هر دو موضع متحدالطول و تحت يك دايرۀ نصف‌النهار باشند، و اگر ساعات دو هنگام متناظره متفاوت باشند، زمانه تفاوت را اگر محسوب به ساعات مستوى باشد، در 15 ضرب كنند تا درجات و كسور تفاوت طولين بهم رسد. پس اگر تفاضل زمانه موضع مطلوب‌الطول را باشد، طولش شرقى بود والا غربى، و همچنين اگر موضعى معلوم‌الطول باشد و موضع ديگر غير معلوم‌الطول، اول درجات و كسور طولى مابين اين دو موضع معلوم كنند، اگر موضع مجهول‌الطول شرقى باشد حاصل را بر طول معلوم افزايند و اگر غربى باشد بكاهند، مطلوب به هم رسد» . انتهى
از اين طريق چنانكه ملاحظه مى‌فرماييد، طول «تقريبىِ» اماكن تحصيل مى‌گردد نه «تحقيقى» آن؛ زيرا تشخيص زمان حقيقى بدو خسوف قمر با چشم عادى غير مسلح ميسور نيست و چه بسا كه اوضاع جوّى هم اين مشكل را دشوارتر كند و. . .
علت اختيار خسوف قمر در تعيين طول بلاد
بيان: علت اختيار و انتخاب «خسوف قمر» در تعيين اطوال بلاد و عدم اختيار «كسوف شمس» ، اين است كه چون شمس به ذات خود ضياء است و از نيّر ديگرى كسب نور نمى‌كند و كسوف شمس، حائل شدن جرم ماه بين ناظر و شمس است، لذا كسوف در آفاق به سبب اختلاف منظر، مختلف مى‌گردد. بطورى كه در يك افق ممكن است كسوفِ كلى وقوع يابد و همين