34آمده است. آنجا كه مى‌فرمايد:
«إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنّٰاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبٰارَكاً وَ هُدىً لِلْعٰالَمِينَ .»
1
«همانا اولين خانه‌اى كه براى مردم بنا نهاده شد همان است كه در مكّه واقع شده، و براى عالميان مايۀ بركت و هدايت است.»
علت نامگذارى مكّه به «امّ‌القرى»
الف: فخر رازى در تفسير خود چنين مى‌گويد: «انّما سميّت بذلك اجلالاً لًهٰا لانّ فيها البيت و مقام ابراهيم(ع) و العرب تسمىّ اصل كلّ شئ امُّه.»
يعنى: «علت نامگذارى مكّه بدين اسم، در واقع نوعى تجليل از مكّۀ مكرّمه است، زيرا خانۀ خدا و مقام ابراهيم(ع) در آن قرار دارد و عرب نيز ريشۀ هر چيزى را «امّ» مى‌گويد.»
ب: ابن منظور در لسان‌العرب مى‌نويسد:
«انّما سميّت بامّ‌القرىٰ لانّها قبلة جميع‌الناس يؤموّنها.»
يعنى: «از آنجا كه مكّه قبلۀ همۀ مردم است و بدان سو نماز مى‌گذارند، «امّ‌القرىٰ» ناميده شد.
و خداوند متعال نيز از مكّه به امّ‌القرىٰ تعبير نموده است.
«وَ كَذٰلِكَ أَوْحَيْنٰا إِلَيْكَ قُرْآناً عَرَبِيًّا لِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُرىٰ وَ مَنْ حَوْلَهٰا...»
2
«و نيز قرآن را به زبان عربى بر تو نازل كرديم تا ام‌القرى (مكّه) و ساكنان اطرافش را بيم دهى.»
و در آيۀ ديگر: «...لِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُرىٰ وَ مَنْ حَوْلَهٰا...» 3
«... تا با آن مردم امّ‌القرى و مردم اطرافش را بيم دهى...»
8 - در بعضى از آيات از مكّه به لفظ «بَلَد»، تعبير شده است.
«لاٰ أُقْسِمُ بِهٰذَا الْبَلَدِ وَ أَنْتَ حِلٌّ بِهٰذَا الْبَلَدِ»
4
«قسم به اين شهر، و تو در اين شهر سكونت گزيده‌اى.»
«وَ التِّينِ وَ الزَّيْتُونِ وَ طُورِ سِينِينَ وَ هٰذَا الْبَلَدِ الْأَمِينِ .»
5
«سوگند به انجير و زيتون، سوگند به طور مبارك، سوگند به اين شهر ايمن.»
«در آيات 126 بقره، 35 ابراهيم نيز از مكّه به بَلَد تعبير شده است.»
9 - در بخشى از آيات از مكّه به «بلدة» تعبير شده است
« إِنَّمٰا أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ رَبَّ هٰذِهِ الْبَلْدَةِ الَّذِي