78تاريخى را عبور كرده و در بدترين زمان ممكن قرار داشته است. امامت امام سجاد با دشوارى فراوانى آغاز مىشود. حادثۀ كربلا تكان سختى نه تنها در اركان تشيع، بلكه در همه جاى دنياى اسلام وارد كرد. قتل، تعقيب و شكنجه و ظلم و قساوت و بىرحمى و اهتمام به آن و سرسپردگى به دستگاه حاكمۀ جور و استبداد نسبت به اهل بيت(عليهم السلام) در آن شكل، سابقه نداشت. سرهاى شهدا را به نيزه كردند و اسارت خانوادۀ پيغمبر(ص) و گرداندن آنها شهر به شهر و بر نيزه نمودن سر مطهر دردانۀ هستى، امام حسين(ع) ، مسئلۀ كمى نبود. آن واقعه و رخداد، دنياى اسلام را مبهوت كرد. كسى باور نمىكرد كه كار به اينجا بكشد كه در حضور مردمى كه بوسههاى پيامبر بر لبان و چهرۀ امام حسين را مشاهده كرده بودند چنين هتك حرمت و جنايتى رخ دهد. اينها نشان مىداد كه سياست، سياست دگرى است. سركوب و نابودى بىرحمانه، سياستى است كه با هتاكى فراوان آغاز شده، لذا رعب و وحشت شديدى تمام دنياى اسلام را فرا گرفت. چنين رعب و وحشتى، به خصوص در مكه و مدينه بىسابقه بود.
امام سجاد(ع) دوران سه حاكم مستبد و ستم پيشه را گذراند. يزيد، عبدالله زبير، عبدالملك مروان. كه عمدهترينش پس از واقعۀ عاشورا است و البته همين وضعيت به نوعى ديگر در دو دورۀ ديگر نيز حاكم بوده است. اكنون اندكى از گزارش هاى تاريخى در اين باب را مرور نموده، تصويرى از وضعيت دوران اموى (يزيد بن معاويه) را كه ما را با واقعيتهاى تلخ آشنا مىسازد و نيز سنگينى كار امام سجاد(ع) را نشان مىد هد، به اختصار ارائه مىكنيم:
واقعهء حرّه و امام سجاد(ع)
واقعۀ حره ازجنايات بزرگ امويان (يزيد بن معاويه) پس از به شهادت رساندن امام حسين(ع) است كه در بيست و هفتم ذىحجه سال 63 هجرى رخ داد و سپاه شام، مدينه را به خاك و خون كشيد و بسيارى از دم تيغ به صورتى بىرحمانه گذشتند.
يزيد در سال 63 هجرى، جوانى از سرداران شام به نام عثمان بن محمد بن ابوسفيان را كه بسيار سبكسر و بىتجربه بود، بر مدينه گماشت و او شايد براى اينكه اهل مدينه را با يزيد مهربان كند، از برخى اهالى مدينه خواست به شام رفته، با يزيد ملاقات كنند. يزيد در اين ديدار جايزۀ زيادى، در حد پنجاه هزار درهم و صدهزار درهم به آنها داد ليكن آنان كه از صحابه يا فرزندان صحابه بودند، وقتى دستگاه يزيد را ديدند، خشمشان نسبت به وى بيشتر شد و به مدينه برگشتند و خطاب به اهالى مدينه گفتند: