28
صد و حصر نايب در حج
سيد تقى واردى
چكيده
اگر نايب در حين انجام حج، مصدود (منع از عمل) و يا محصور (بيمار) شود و نتواند حجّ منوب عنه (شخصى كه حج از سوى او انجام مى شود) را به انجام رساند، در اين صورت اگر نيابت وى تبرّعى (به قصد احسان و بدون چشم‌داشت چيزى در قبال آن) باشد، حكمش همانند شخصى است كه عمل حج خود را به صورت مباشر انجام مى‌دهد. ولى اگر به صورت استيجارى باشد؛ اوًلا بستگى به آن دارد كه نيابت وى مشروط و يا مقيد به همان سال باشد و يا اينكه مطلق بوده و مقيد و مشروط به زمان خاص نيست و ثانياً مصدود و يا محصور شدن وى پيش از احرام است و يا بعد از احرام. بدين جهت چهار صورت مى‌توان براى آن تصور نمود:
الف) عقد اجاره، مقيد به سال معين بوده و وقوع حصر و يا وقوع صدّ، پيش از احرام باشد، در اين صورت اختلافى ميان فقهاى عظام نيست و همۀ آنان متفق اند كه عقد با وقوع صد و يا وقوع حصر منفسخ مى‌گردد، وليكن نسبت به استحقاق و يا عدم استحقاق اجرت، دو گفتار از فقهاى عظام نقل شده است.
ب) عقد اجاره مقيد به سال معين باشد، ليكن وقوع حصر و يا وقوع صد، بعد از احرام باشد، هم در بارۀ اجزاء از منوب عنه و هم دربارۀ استحقاق اجرت، سه قول از فقهاى