43
ديدگاه فريقين پيرامون وضوى تجديدى
يكى از موضوعات مورد بحث در نزد فقها، وضوى تجديدى است؛ وضوى تجديدى بدين معناست كه متوضّى با داشتن طهارت قبلى، مجدداً وضو بگيرد كه در آموزه هاى دينى نيز به آن توصيه و سفارش شده است. پيامبرخدا (ص) مى فرمايند:
«الْوُضُوءُ عَلَى الْوُضُوءِ نُورٌ عَلَى نُورٍ، وَ مَنْ جَدَّدَ وُضُوءَهُ مِنْ غَيْرِ حَدَثٍ، جَدَّدَ اللهُ تَوْبَتَهُ مِنْ غَيْرِ اسْتِغْفَارٍ»
1
«وضو ساختن بر روى وضوى قبل، نور است بر نور و هر كس بدون اينكه وضويش باطل شود وضو بگيرد، خداوند بدون طلب مغفرت، توبۀ او را مى پذيرد.»
پرسشى كه در اينجا مى توان طرح كرد اين است كه آيا وضوى تجديدى، پى درپى گرفتن وضو است؟ و يا بايد به واسطۀ يك عمل واجب و يا مستحب، بين وضو فاصله بيندازد تا اطلاق وضوى تجديدى صدق كند؟
در اين باره بين فريقين در نظرات اختلافاتى وجود دارد:
ديدگاه عامّه
فقهاى عامّه در اين باره نظرات متفاوتى دارند كه محيى الدين نووى پنج صورت را براى اين موضوع تصوير كرده است:
علماى عامّه بر استحباب تجديد وضو اتفاق نظر دارند و مراد اين است كه شخص وضو دارد و بدون عارض شدن حدث، بار ديگر وضو بسازد اما اينكه اين استحباب چه زمانى تحقق مى يابد، پنج نظريه در آن وجود دارد:
1. با وضوى اول نماز واجب يا مستحب را بجا آورد و بعد وضو بگيرد، در اين هنگام مستحب است
و در غير اين صورت خير، كه اين قول را بنحوى اختيار كرده است.
2. با وضوى اول نماز واجبى بخواند و سپس وضو بسازد تا استحباب حاصل شود. كه اين عقيده
فورانى نيز هست.
3. در جايى وضوى تجديدى مستحب است كه متوضى با وضوى اول كارى كه براى آن وضو
قصد شده بود انجام دهد و گرنه استحبابى نيست اين گفتار شاشى است.
4. اگر با وضوى اول نمازى بجا آورد و يا سجده واجبى انجام داد و يا قرآنى تلاوت كرد وضوى