36از آنجا كه سفر معمولاً با كم خوابى، خستگى، گرما، سرما و تغييرات آب و هوا همراه است، زمينۀ ناراحتى و عصبانيت فراهم‌تر است؛ لذا امام صادق (ع) دعوت به حلم و بردبارى مى‌كند؛ چرا كه غضب به منزلۀ شعلۀ آتش استكه اگر در همان لحظۀ آغاز خاموش نشود، خسارات جبران‌ناپذيرى به وجود ميآورد. دادن صدقه، براى كنترل خشم بسيار مؤثر و مجرّب است؛ إن شِئتُم جَرّبتُم.

32- خوددارى از لغويات

امام صادق (ع) فرمود:

«وَ أَقِلَّ لَغْوَك» ؛ ¹«از سخنان لغو و بيهوده كم كن.»

بيشترين گناهانى كه از انسان صادر مى‌شود، از ناحيۀ «زبان» است. انسان نبايد سخن بگويد، مگر آنجاكه به حق و بجا باشد و گرنه، به يقين سكوت بهتر است. هميشه تعداد كسانيكه از گفتن سخن پشيماناند، به مراتب بيشتر است از كسانى كه از «سكوت» پشيمان شده‌اند. لذا گفته شده:

«مَنْ صَمَتَ نَجَا» ². از وجود مبارك پيامبر اعظم (ص) نقل شده كه فرمود:

«طُوبَى لِمَنْ أَنْفَقَ فَضَلاَتِ مَالِهِ وَ أَمْسَكَ فَضَلاَتِ لِسَانِهِ» ؛ ³«خوشا به حال كسى كه انفاق كند زياديهاى مالش را و نگاه دارد زياديهاى زبانش را.»

عمل به اين حديث، در همۀ مواقع، بسيار مهم است؛ بهخصوص در سفر كه انسان بايد سخاوت بيشترى داشته و مواظب باشد با گفتن كلام لغو و بى‌فايده‌اى، لذت سفر را به رنج مبدل نكند.

33- هديه

پيامبر خدا (ص)

«إِذَا خَرَجَ أَحَدُكُمْ إِلَى سَفَرٍ ثُمَّ قَدِمَ عَلَى أَهْلِهِ فَلْيهْدِهِمْ وَ لْيطْرِفْهُمْ وَ لَوْ حِجَارَة» ⁴.