60
غصب فدك در خلافت متوكل
هنگامى كه ابوالفضل جعفر متوكل عباسى به سال 232ق. به خلافت رسيد، فشار زيادى را به علويان وارد ساخت كه صفحات تاريخ پر از جنايات او نسبت به فرزندان پيامبر (ص) و اهل بيت (عليهم السّلام) است.
از جمله اقدامات او، تصرف فدك از علويان و واگذارى آن به عبدالله بن عمر البازيار بود. 1ابن ابى‌الحديد مى‌نويسد: عبدالله، بشران بن اميۀ ثقفى را مأمور كرد براى قطع يازده درختى كه به دست مبارك حضرت رسول (ص) كاشته شده بود و آن مرد بعد از قطع درختان فلج شد. 2علامه مجلسى (ره) عبدالله بن عمر بازيار را از اهالى طبرستان مى‌داند. 3
متولى فدك در خلافت منتصر تا معتمد عباسى
هنگامي‌كه خلافت به ابوجعفر محمد منتصر (248 - 247ق.) رسيد. او فدك را به علويان و بنى فاطمه پس داد. 4
مسعودى در اين باره مى‌نويسد:
«و أمر [المنتصر] بردّ فدك إلى ولد الحسن والحسين عليها السّلام» . 5
ذهبى نيز به رد فدك توسط منتصر به آل على (ع) اشاره دارد. 6
با توجه به گفتار امام فخر رازى
«وفى أيدي أولاد عبدالله أبو محمد الأزرق صدقة رسول الله» 7معلوم مى‌شود كه فرزندان حسين ابو عبيدالله بن عبدالله الأزرق بن محمد الفافا بن احمد الحرى بن حسين بن عيسى بن زيد الشهيد بن امام سجاد (ع) ، مجدداً متولى فدك شدند، زيرا ابوالحسين يحيى اسود بن حسين ابو عبدالله، به عنوان قاضى مدينه و خطيب آن بود و بعيد نيست توليت فدك در ميان فرزندان او دست به دست شده باشد؛ زيرا در زمان معتضد عباسى به يكى ديگر از علويان رسيده است.
بنابراين، خاندان ابو عبدالله حسين‌بن عبدالله ازرق حسينى در دوران خلافت منتصر (248- 247ق.) مستعين (252- 248ق.) ، معتز (255 - 252ق.) ، مهتدى (256- 255ق.) و معتمد عباسى (279- 256ق.) متوليان صدقات پيامبرخدا (ص) و فدك بوده‌اند. شايد علت اين‌كه فرزندان ابوعبدالله حسين بن عبدالله را بنو ازرق و رزاق خوانده‌اند بدان جهت باشد.