35
آيت الله خامنهاى: احوط آن است كه شخص محرم پس از رسيدن به مكه پيش از انجام مناسك عمره و همچنين در حال احرام در عرفات و منا، از قرار گرفتن در زير سايههاى متحرك مانند اتوبوس مسقف و چتر، اجتناب كند.
آيت الله خويى: و در قسمت جديد شهر مكه بنابر احتياط، سوار ماشين سقفدار نشوند. 1
ج. قائلين به عدم جواز
آيت الله زنجانى: استظلال در مكه در حال اختيار و عدم حرج جايز نيست و فرقى بين رفتن به مسجد الحرام يا منزل يا عرفات يا در منزل مستقر شده باشد يا نه، نمىباشد (س513) .
جواز بر مسأله، سه روايتى است كه به مناظره ابويوسف از عامه با امام موسى بن جعفر (ع) اشاره داشت.
1. روايت عثم-ان بن عيسى. ابو يوس-ف از امام موس-ى (ع) پرسيد: در مورد تظلي-ل محرم چه مىگوييد؟ امام فرمود: جايز نيست. گفت: داخل خانه مى شود، خيمه به پا مى كند؟ امام فرمود: دراينجا جايز است.
2. روايت مُحَمَّدِ بْنِ فُضَيْلِ. ابو يوسف پرسيد
: فَيَسْتَظِلُّ بِالْجِدَارِ وَ الْمَحْمِلِ وَ يَدْخُلُ الْبَيْتَ وَ الْخِبَاءَ؟ قَالَ نَعَمْ. آيادرسايه ديوار وسايه محمل وداخل خانه وچادراستظلال مى كند؟ امام درپاسخ فرمود: آرى. آن گاه به سيره رسول خدا (ص) استناد كرد وفرمود: پيامبر (ص) حج انجام داد واحرام بست وسايه نگرفت. ولى هنگامى كه داخل خانه وچادرمى شد ويا در كنار محمل وديوار قرار مى گرفت، استظلال مى كرد.
(حَجَّ رَسُولُ اللَّهِ (ص) فَأَحْرَمَ وَ لَمْ يُظَلِّلْ وَ دَخَلَ الْبَيْتَ وَ الْخِبَاءَ وَ اسْتَظَلَّ بِالْمَحْمِلِ وَ الْجِدَارِ) .
3. روايت دهم مُحَمَّدِ بْنِ فُضَيْلِ، ابويوسف پرسيد: يا ابوالحسن نظرت درمورد محرمى كه در محمل استظلال كرده چيست؟ امام فرمود: جايز نيست. پرسيد: درخيمه استظلال مى كند. فرمود: اشكال ندارد. . . . رسول خدا (ص) (درحال احرام) برراحله اش مى نشست واستظلال نمى كرد، درحالى كه آفتاب او را مى آزرد. پس بابعض اعضاى بدنش بعض ديگررا مى پوشاند. وچه بسا با دستش صورتش را مى پوشاند (تا ازسوزش خورشيد در امان بماند.) ولى هنگامى كه درخيمه يا منزل ويا كنارديوار فرود مى آمد، سايه مى گرفت واستظلال مى كرد.
دليل ديگر، عدم دليل بر منع است. دليلى بر منع استظلال درتوقفگاهها و منازل نرسيده است.