15و بعيد نيست منظور سيد در مدارك، آنجا كه گفت: «اجماع علما در مورد كسى از ميقات بگذرد» كسى باشد كه بعد از ورود به مكه قصد انجام مناسك را ندارد. سيد علاوه بر اين، وجوب احرام براى حج و عمره را تصريح كرده و فرموده است: «علما اجماع دارند كه اگر كسى از ميقات عبور كند و قصد ورود به مكه را نداشته باشد بلكه براى هدف ديگرى رفته است، لازم نيست محرم شود.» 1
صاحب جواهر با اشاره به همين مطلب مىگويد: «. . . گفته شده، ادلّهاى كه دلالت دارد بر اين كه بيرون آمدن از لباس احرام امكانپذير نيست جز با اتمام مناسك حج، كفايت مىكند بر عدم وجوب ذاتى احرام.» 2
و بالاخره اين سخن مرحوم خويى كه گفته است: «اختلاف و اشكالى نيست در اين كه ورود به مكه بدون احرام جايز نيست.» 3منافات دارد با سخن ديگرش كه مىگويد: «اگر احرام براى ورود به حرم واجب باشد، فقط به خاطر انجام مناسك است و گرنه مجرد احرام بدون انجام اعمال و مناسك، احتمال وجوبش داده نمىشود.» 4
اين مطلب صراحت دارد در اين كه وجوب احرام تنها براى انجام مناسك است. پس اگر مقصود مكلف انجام مناسك نباشد، احرام لغو است، اگر چه بخواهد وارد مكه شود.
نتيجۀ اين بررسى آن است كه احرام واجب است براى كسى كه قصد مناسك را دارد نه براى كسى كه فقط مىخواهد داخل حرم يا مكه شود. 5
آيا عبور از ميقات در حال احرام كافى است اگر چه قبلاً محرم شده باشد يا خير؟
معلوم شد كسى كه از ميقات عبور مىكند، واجب است از ميقات احرام ببندد. علما بر اين مطلب اتفاق دارند كه احرام قبل از ميقات جايز نيست و عبور در حال احرام از ميقات كافى نيست. احاديثى در اين زمينه وجود دارد كه در ذيل به چند مورد اشاره مىكنيم:
1. صحيحۀ ابن اذينه: «كسىكه قبل از ميقات مُحرم شود گويا اصلاً محرم نشده است.» 6
2. صحيحۀ حلبى: «احرام در ميقاتهاى پنجگانهاى است كه پيامبر خدا (ص) آنها را مشخص كرده و براى حاجى و معتمر شايسته نيست كه قبل و يا بعد از آنها احرام ببندد.» 7
3. صحيحۀ مَيْسَره: «. . . به محضر امام صادق (ع) شرفياب شدم در حالى كه چهرهام تغيير كرده بود. حضرت پرسيدند از كجا مُحرم شدى؟ گفتم: از فلان مكان. حضرت فرمودند: چه بسا كسى