20
وَ الْحَمْدُ لله وَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ الله وَ الله أَكْبَر» و اگر هنگام تسبيح عظمت جلال و هنگام ثنا گفتن نور جمال و هنگام تهليل چگونگى يكتايى او برايش آشكار شده و هنگام تكبير كوه منيت را فرو گذاشته و دست از غير خدا بشويد رستگار شده و به آرزوى خود مىرسد.
مرحوم ملكى در ادامه مىنويسد: «هنگام ورود به حرم بايد بيش از ترس از مكر خدا و غضب او، به كرم و فضل او اميدوار باشد؛ زيرا صاحب اين خانۀ شريف، مهربان و كريم بوده و حقوق ديداركنندگان را رعايت و حرمت پناهندگان را از بين نمىبرد و بر ديداركنندگان سهلتر از ديگران مىگيرد. همچنين بايد با جسم و جان متواضع بود و همانگونه كه در روايات آمده است يكى از كفشهايش را بهدستش بگيرد.» 1
13. طواف:
خداى سبحان براى اينكه انسان فرشته خو شود و آثار فرشتگان در او ظاهر گردد، همانطور كه با دستور روزه گرفتن و پرهيز از لذايذ طبيعى از انسانها مىخواهد تا همانند فرشتگان، از خوردن و نوشيدن و ديگر كارهاى حيوانى بر حذر باشد. همچنين با قرار دادن كعبه در زمين كه محاذى بيت معمور و تمثل عرش خداوندى است، به انسان ها امر كرد تا برگرد آن طواف كرده، نام حق را زمزمه كنند و براى خود و ديگران از خدا آمرزش بخواهند و اينگونه به ملائكه عرش الهى اقتدا كرده و شباهت پيدا كنند. 2سالك عارف، مرحوم بهارى \ مىفرمايد: «چون شروع به طواف نمايد بايد هيبت عظمت و خوف و خشيت و رجاء عفو و رحمت سراسر وجود او را بگيرد، اگر جوارح خارجيه نلرزد اقلاً دلش بلرزد. . .» 3
14. استلام حجر:
امام صادق (ع) در پاسخ اين پرسش كه چرا مردم از اركان كعبه تنها حجر الأسود و ركن يمانى را استلام مىكنند؟ فرمود: زيرا اين دو (حجر الأسود و ركن يمانى) به منزلۀ سمت راست عرشاند و خداوند سبحان، امر به استلام آنچه از سمت راست عرش خدا است داده است. آنگاه در پاسخ اين پرسش كه چرا مقام ابراهيم در سمت چپ واقع شد؟ فرمودند: زيرا در قيامت براى هريك از حضرت ابراهيم (ع) و حضرت رسول (ص) مقامى ويژه است و مقام حضرت محمد (ص) در سمت راست عرش و مقام حضرت ابراهيم در