68گواه بر آن‌ها و. . . اما بعضى از مفسران نيز احتمال داده‌اند كه «شهدا» در اينجا به همان معناى شهيدان راه خدا است؛ يعنى افراد مؤمن اجر و پاداش شهيدان را دارند و به منزلۀ شهدا محسوب مى‌شوند؛ لذا در حديث است كه كسى خدمت امام صادق (عليه السلام) آمد و عرض كرد:

«اُدْعُ اللَّهَ أَنْ يَرْزُقَنِيَ الشَّهَادَةَ» ؛ «از خدا بخواه كه شهادت را بر من روزى كند.» امام (عليه السلام) فرمود:

«إِنَّ الْمُؤْمِنَ شَهِيدٌ، ثُمَّ تَلاَ (وَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ أُولئِكَ هُمُ الصِّدِّيقُونَ وَ الشُّهَداءُ. . .) » ؛ «كسانى كه به خدا و رسولانش ايمان آوردند، آن‌ها صدّيقين و شهدا نزد پروردگارشانند. . .» ¹2. با حرمت شكنان شهر پيامبر (ص) مقابله كردند

در واقعۀ حرّه، مدينه در محاصرۀ ستمگران شام بود، به طور مسلّم برخى از اهالى اين شهر، به منظور دفاع و جلوگيرى از هتاكى و بى احترامى به حرم مطهّر آن حضرت كشته شدند، پس بى‌ترديد شهيد محسوب مى‌شوند.

3. فردى كه در دفاع از مال و عِرض و آبرويش كشته شود، شهيد است.

روايات وارده از ناحيۀ پيامبر خدا (ص) و اهل بيت (عليهم السلام) پيرامون اين موضوع، كشته شدگان حرّه را شهيد دانسته‌اند:

*قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) : «مَنْ قُتِلَ دُونَ مَالِهِ فَهُوَ شَهِيدٌ» . ²

*عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (عليه السلام) : قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) : «مَنْ قُتِلَ دُونَ عِيَالِهِ فَهُوَ شَهِيدٌ» . ³

*قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) : «حُرْمَةُ مَالِ الْمُسْلِمِ كَحُرْمَةِ دَمِهِ» . ⁴

*وَفِي الصَّحِيحِ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ، عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (عليه السلام) قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) : «مَنْ قُتِلَ دُونَ مَظْلِمَتِهِ فَهُوَ شَهِيدٌ» . ⁵

مرحوم شهيد اول مى‌نويسد: در روايات به اشخاصى كه در اين راه‌ها كشته شوند، شهيد اطلاق شده است: دفاع از مال و خانواده، ضربه خوردن، مريضى، غرق شدن، زير آوار ماندن و وضع حمل.