60
رويارويى سپاه شام با مردم مدينه
انقلابيون مدينه، كه تعداد آنان بيش از هزار نبودند، آنگاه كه بر ضدّ حكومت اموى قيام كردند، فرماندار يزيد به نام عثمان بن محمدبن ابو سفيان را همراه با ديگركاخ نشينان اموى - كه در منزل بزرگشان «مروان حكم» گرد آمده بودند - از شهر اخراج كردند. آنان تحت تأثير هيچ تطميع و تهديدى قرار نگرفتند و از خواستۀ خود عقب ننشستند.
پس از اخراج بنى اميه از مدينه، مردم عبدالله بن مطيع را به امارت مدينه گماردند، البته واقدى مى‌نويسد: ابن مطيع تنها اميرى قريشيان را داشت، نه همۀ مردم را و عبدالله بن حنظله هم امير انصار بود. 1
زمانى‌كه سپاهيان شام به مدينه رسيدند، با مشورت عبدالملك بن مروان كه او نيز همراه ساير بنى اميه از شهر اخراج شده بود، در منطقۀ حره مستقر شدند و به كمك مروان توانستند با وعده و وعيد مالى، گروهى از بنى حارثه را فريب دهند و از طريق آن‌ها به داخل شهر نفوذ كنند. به اين ترتيب درگيرى آن‌ها كمتر از يك روز به طول انجاميد و پس از آن، شهر به تصرف شاميان در آمد! 2
مورخان نوشته‌اند: «آنان با اسب و سلاح و كفش، وارد حرم پيامبر (ص) شدند و مسجد نبوى (ص) را آلوده كردند و بيش از هزار نفر از صحابه را كشتند؛ به‌طورى كه از «بدريون» كسى زنده نماند!» 3
گرچه اهالى مدينه در مدخل و ورودى شهر، ميان حرۀ شرقى و حرۀ غربى، خندقى حفر كردند تا بتوانند با استفاده از آن، از شهر دفاع كنند و از اين رو، در نخستين رويارويى و درگيرى، غلبه و پيروزى با مردم مدينه بود، ليكن با برهم خوردن آرايش رزمى، لشكريان يزيد برترى يافته، بر شهر چيره شدند.
تاريخ وقوع حادثة حره
همانگونه كه پيش‌تر اشاره شد، طبق بيان برخى احاديث، ماجراى حره در روز چهارشنبه، بيست و هفتم يا بيست و هشتم ذى الحجة سال 63 ق. رخ داد: