28صادق8 دانسته، كه فرمودند: «

إِنَّهُ مِنَ السُّنّة » . ¹

6. حركت از مشعر به منا بعد از طلوع آفتاب

در كتب فقهى اهل سنت و شيعه، از عمل مستحب ديگرى براى اميرالحاج سخن گفته شده كه در كلام ماوردى اثرى از آن نيست و آن «استحباب خروج از مشعر به قصد منا، بعد از طلوع آفتاب روز دهم» است. شهيد، هم در بحث «امارت حج» و هم در بحث «وقوف در مشعر» آن را متذكر شده است. ²

در حاليكه اين استحباب در مورد حجاج، حركت قبل از طلوع آفتاب است و حتى به تعداد قابل توجهى از فقها؛ مانند شيخ طوسى در «نهايه» و «مبسوط» ، ابن حمزه در «وسيله» ، ابن برّاج در «مهذّب» و ابن زهره در «غنيه» و يحيى بن سعيد در «الجامع للشرائع» نسبت داده شده كه «ماندن در مشعر تا طلوع آفتاب» را بر اميرالحاج واجب دانسته‌اند.

برخى ديگر از فقها؛ مانند شيخ صدوق و پدرش، شيخ مفيد، سيد مرتضى، سلاّر و حلبى مطلقاً ماندن را براى همه لازم دانسته‌اند. ³مستند اين فتوا روايتى است از امام صادق (ع) كه بر اساس آن، امام بايد تا طلوع خورشيد بماند ولى بقيۀ مردم مى‌توانند صبر كنند و مى‌توانند زودتر خارج شوند. ⁴

7. رفتن به مكه بعد از اعمال روز عيد و بازگشت به منا براى اقامه نماز ظهر و عصر

نسبت به اين وظيفه كه شهيد از آن سخن گفته، سابقه‌اى در كتب متداول فقهى يا روايات در خصوص اميرالحاج به چشم نمى‌خورد. اما به طور كلى رفتن به مكه براى انجام بقيۀ اعمال حج؛ مانند طواف حج و نماز طواف و سعى و طواف نساء و نماز آن، بعد از پايان اعمال روز عيد در منا مستحب است و بازگشت به منا تا قبل از غروب آفتاب براى بيتوته در منا واجب است، مگر آنكه كسى در مكه بماند تا صبح در مسجد الحرام بيدار بوده و به عبادت بپردازد. شايد سخن شهيد مبنى بر خروج اميرالحاج از منا به مكه، پيش از همه، به دو جهت باشد؛ يكى هدايت و امارات حجاج، و ديگر عجله براى بازگشت به منا تا ظهر، چون بقيۀ حجاج تا قبل از غروب آفتاب هم مى‌توانند بازگشت را به تأخير اندازند ولى امام كه در ظهر روز عيد در منا نماز اقامه كند و ايراد خطبه نمايد، لازم است تا ظهر برگردد. ولى امروزه معمولاً به خاطر ازدحام جمعيت، امكان رفتن به مكه بعد از انجام اعمال روز عيد در منا، انجام بقيۀ اعمال حج در مكه و بازگشت به منا تا ظهر امكان پذير نيست. لذا اين تكليف استحبابى از عهدۀ امام هم ساقط است. يا بايد همراه حجاج به مكه رود و از اقامۀ ظهرين و ايراد خطبه