14اما مرحوم علامۀ طباطبايى فرمودند: اين تقدير بنا بر قول سوم لازم نيست.
پس كعبه تجلّيگاه آيات روشن الهى، يادآور مبارزات و بندگى قهرمان توحيد و تسليم و رضاى محض اسماعيل، ايثار و فداكارى مهاجر و صبر، و بردبارى وصف ناشدنى رسول الله (ص) مبارزات وحماسههاى بىنظير پرچمدار عدل و توحيد، امير المؤمنين (ع) و يادآور شكنجه شدن اصحاب رسول الله (ص) و بالأخره مكانى كه سيزده روز اقامت در آن سيزده سال خاطرات زمان رسول الله (ص) را به همراه دارد؛ از اينرو حضرت امام (رحمة الله) فرمود:
«جاىجاى اين سرزمين محل نزول و اجلال انبياى بزرگ و جبرئيل امين و يادآور رنجها و مصيبتهاى چند سالهاى است كه پيامبر اكرم (ص) در راه اسلام و بشريت متحمّل شدهاند. . .» .75
بناى كعبه يادآور ايثار و هجرت ابراهيم،76 اخلاص اين پدر و پسر،77 كوه صفا ومروه، وتلاش و سعى هاجر است. كعبه ياد مىآورد دعوت عمومى پيامبر بر فراز جبل النور را، نزول قرآن و جبرئيل امين را و مولد على - يكى از معجزات الهى - و بالأخره قدم به قدم آن، يادآور آيات و نشانههاى فراوان الهى است.
و) منطقه امن بين المللى
مَنْ دَخَلَهُ كانَ آمِناً .78
وَ إِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثابَةً لِلنَّاسِ وَ أَمْناً .79
بر هيچ فرد عاقلى پوشيده نيست كه بزرگترين نعمت براى هر انسان و جوامع انسانى، وجود محيطى امن و مطمئن است كه افراد آن جامعه، باكمال صفا و صميميت، به دور از هر نوع نفرت و تمايزات و تجاوزات در كنار هم بسر برند كه تحقق چنين جامعه و مركزى از آرزوهاى ديرينۀ بعضى از دانشمندان؛ از زمان افلاطون تا عصر تمدّن بوده و هست؛ چنان كه سازمانها و جوامع بين المللى با تمام وسعت و خرج سنگين، در صدد تحقق چنين آرمانى هستند؛ اما تاكنون راه به جايى نبردهاند و از سوى ديگر ضرورت چنين منطقه و مكانى با توجه به دنياى پرآشوب و هيجان، كه شعله جنگ و نزاع و تفرقه سراسر عالم را فرا گرفت، برهيچ شخصى پوشيده نيست؛ اما خداوند متعال طبق حكمت متعاليهاش قرنها قبل، منطقهاى را در يك نقطه زمين براى چنين اهداف مقدسى تأسيس و تأمين نموده كه در هيچ جاى دنيا چنين امنيتى وجود نداشته و ندارد؛ به حدى كه حتى شكار حيوانات بلكه نشان دادن آن با گوشه چشم ممنوع است، آن هم در منطقهاى كه يُتَخَطَّفُ النَّاسُ مِنْ حَوْلِهِمْ امنيتى كه باعث سكون قلب و آرامش خاطر گردد.80 به خصوص با عنايت به آيۀ دوم كه جهت مبالغه از مصدر استفاده شده81 و وصف براى بيت قرار گرفته است تا دلالت بر امنيت خالص و واقعى بكند؛ چون كه «آمناً» با «أمناً» با يكديگر فرق دارند.
به علاوه، توجه به اطلاق «آمناً» با «أمناً» در هر دو آيه، ما را به مطلب ديگرى رهنمون مىكند كه مراد، امن از دنيا و آخرت است؛ چنان كه امام صادق (ع) در توضيح امنيت بيت الله فرمود:
«من أمّ هذا البيت و هو يعلم أنّه البيت الذي أمره الله عزّ و جلّ به، وعرفنا أهل البيت حق معرفتنا، كان آمنا في الدنيا و الآخرة» .82
مؤيد اين روايت دو دستۀ ديگر از روايات است كه دستهاى بر امن دنيوى، دستۀ ديگر بر امن اخروى دلالت دارند.83
اين تأمين الهى در حقيقت پاسخ به دعاهاى مكرر حضرت ابراهيم در مورد امنيت آن منطقه است كه خود حكايت از اهميت اين نعمت مىكند، به خصوص با توجه به دعاهاى هفتگانۀ ابراهيم84 كه اولين درخواست خود را همين نعمت قرار داده85 تا آنجا كه اين دعاى امنيت را مقدم بر توحيد و دورى از بتپرستى86 نمود؛ همچنان كه خداوند در بيان عظمت اين نعمت فرمود: