44نگارنده: اهل سيره نقل مىكنند كه پيامبر خدا در راه بدر، آنگاه كه به روحاء رسيدند، ابولبابه را براى رسيدگى به امور، به مدينه بازگرداندند. ابن اسحاق و ديگران هم همين را آوردهاند.63
على (ع) پيش قراول هميشگى جنگها
غزوۀ بدر
ابن اسحاق دربارۀ غزوه بزرگ بدر مىنويسد: وقتى پيامبر نزديك بدر شد، على و زبير و سعد بن ابى وقاص را همراه با تنى چند از اصحاب به سمت چاههاى بدر فرستاد تا برايش خبر بياورند. . .64
واقدى، نام اين گروه پيشقراول را ذكر مىكند و اسم فرد چهارمى به نام بَسبَس بن عمر65 را مىآورد. ابن سعد،66 ابن عبدالبرّ،67 بيهقى و ديگران هم اين خبر را آوردهاند. اصل اين خبر را مسلم از انس68 و احمد از حديث على آورده است.69
غزوۀ فتح:
وقتى پيامبر خدا (ص) عازم فتح مكه و آمادۀ حركت شد، اصرار داشت كه اين خبر به گوش اهل مكه برسد. حاطب بن ابى بلتعه طى نامهاى به قريش خبر مىدهد كه پيامبر چنين نيتى دارد. نامه را به دست زنى سپرد تا آن را در ازاى فردى به قريش برساند. زن آن را لاى موهايش گذاشت و رفت. سروش آسمانى، پيامبر را از كار حاطب آگاه كرد. پيامبر (ص) على و زبير را مأمور كرد و گفت: دنبال زنى برويد كه حاطب نامهاى همراه او براى قريش فرستاده است تا آنان را از كار ما آگاه كند. على و زبير رفتند تا به منطقه خليقه70 (خليقه بنى ابى احمد) رسيدند. او را نگاه داشتند و خورجينش را گشتند اما چيزى نيافتند. على بن ابى طالب (ع) به زن گفت: به خدا سوگند مىخورم كه پيامبر (ص) دروغ نگفته است و ما نيز دروغ نمىگوييم. نامه را بده وگرنه خودمان پيدايش مىكنيم. زن وقتى جدّيت او را ديد، گفت: چهره برگردان! على چنين كرد. زن گيسوانش را گشود و نامه را درآورد و به آن حضرت داد. على (ع) نيز آن را نزد پيامبر آورد.71
اين است مضمون روايت ابن اسحاق دربارۀ غزوۀ فتح كه اشاره دارد پيامبر (ص) على و زبير را به عنوان پيشقراول گشتى، به دنبال زن فرستاد تا او را به منظور جلوگيرى از رسيدن خبر به كفار مكه دستگير كنند. على (ع) و زبير نيز اين مأموريت را با دقت انجام دادند.
بخارى نيز اين خبر را دربارۀ غزوه فتح نقل مىكند و مىافزايد: مقداد نيز همراه آنان بوده است.72
او دربارۀ غزوۀ بدر هم مىگويد: ابو مرثد غنوى همراه آنان بوده است.73 ابن حجر در شرح حديث غزوۀ فتح آورده است: پيامبر خدا (ص) ، من (على) ، زبير ومقداد را فرستاد. همچنين در روايت عبيدالله بن ابىرافع و ابو عبدالرحمان سلمى دربارۀ توصيف مجاهدان بدر از قول على (ع) آمده است كه پيامبر مرا همراه ابو مرثد غنوى و زبير بن عوام فرستاد.
اين احتمال وجود دارد كه هر سه همراه على7 بودهاند ولى يكى از دو راوى چيزى را نقل كرده كه ديگرى آن را نياورده است. ابن اسحاق همراه على و زبير كسى را ذكر نكرده و خبر را به صيغۀ مثنى آورده است. به نظر مىرسد كه هر يك همراهى داشتهاند.74 اين حديث را مسلم،75 احمد،76 ترمذى77 و ديگران؛ همچون طبرى،78 ابن عبدالبرّ،79 ابن حزم،80 ابن اثير81 و ابن كثير82 آوردهاند.
جنگ تبوك و انتخاب على (ع) به عنوان جانشين پيامبر (ص) در خانواده
وقتى پيامبر عازم تبوك شد، على را مسؤول سرپرستى خانوادهاش كرد و دستور داد نزد آنان بماند. منافقان اهمال على را شايعه كردند. وقتى على شنيد، سلاح برداشت و خود را در منطقه «جرف» به