65پس از فتح فلسطين به دست مسلمين، اين بار مراكز حج مسيحى در اروپا به وجود آمد. چون در رم جسد دو حوارى بزرگ، پترس و پاولوس و در اروپا جسد اوليايى كه بر اثر فشار دستگاه حكومت بر مسيحيان شهيد شده بودند، كشف شد. همين مسائل باعث جلب توجه بيشتر به اين منطقه گرديد.
در اسپانيا در سانتاگو دكومپوستلا124 قبرى منسوب به حوارى، يعقوب بزرگ، از مراكز مراسم حج به شمار مى‌آمد. مردم بر اين باور بودند كه اين حوارى، پانزده قرن پس از كشته شدنش، در هنگام فتح دوبارۀ شبه جزيرۀ ايبويا در كنار كاتوليكها در جنگ عليه مسلمين شركت كرده است و بر اساس همين باور او را جلاد مسلمانان125 مى‌ناميدند.
به كسانى كه به مناسبت سال مقدس مراكز بزرگ مثل قدس، رم و سانتاگو دكومپوستلا را زيارت مى‌كردند، از طرف كليسا برگۀ بخشودگى گناهان126 اعطا مى‌شود. لذا در سالهايى كه مقدس اعلام مى‌شوند، شمار حجاج به شدت افزايش پيدا مى‌كند. (مثلاً براى سانتاگو، در صورتى كه جولاى كه در تقويم مسيحى متعلق به يعقوب مقدس است، مصادف با يكشنبه باشد، آن سال مقدس خواهد بود)
آنگونه كه از شواهد به دست مى‌آيد، اولين مراكز حج در اروپا، قبورى است كه در آن اشيا و بقايايى از اوليا بر جاى مانده است. اين گونه از عبادات تا قرن 13 از طرف اسقف و بعدها از طرف پاپ مشروع شمرده شده است.
در ميان اين مكانهاى مقدس، مقبرۀ پترس و قبر يعقوب در سانتاگو بيشترين تعداد زائران را دارد.
از قرن 12 به بعد، دو گونه حج مربوط به حضرت مريم3 رواج يافت كه تا امروز نيز مرسوم است: 1. مكانهاى زيارتى كه بر اساس احترام به يك مجسمه يا تابلوى معجزه‌آسا برپا شده است. به اين مجسمه‌ها و تابلوها مريم مقدس سياه هم گفته مى‌شود. مى‌توان گفت كه سياهى رنگ آن، به دليل ساليان طولانى زير خاك بودن (براى پنهان ماندن از دشمن) به وجود آمده است. آنان عقيده دارند مكان اين مجسمه‌ها و تابلوها در رؤيا به يك كشيش يا راهبه يا يكى از مردم عادى معرفى شده است.
نمونه‌هايى از اين مكانها عبارت‌اند از: روكامادور127 وچارتزله پوى128 درفرانسه، گوادالوپ129 و مونتزرات130 در اسپانيا، ماريازل131 در اتريش، اين سيلن132 در سوئيس و جزتوچوا133 در لهستان.
اين مناطق از قرون وسطى تا كنون زيارتگاه مسيحيان معتقد است.
2. مكانهايى كه حضرت مريم در آنجا ديده شده و به فردى كه خود انتخاب كرده پيغامى داده است. ديده شدن حضرت مريم3 بيشتر در قرنهاى 19 و 20 اتفاق افتاده است. مهم‌ترين اين مكانها عبارت‌اند از: رئودوباك134 در پاريس (1830) لاساتا135 در فرانسه (1846) ، لوردس136 (1858) ، پونتاين137 (1871) ، پله وويسين138 فاطيما در پرتغال (1917) ، بيورانگ139 و بانوكس140 در بلژيك. (1932) .
يكى ديگر از مراكز زيارتى خانه‌اى است كه در ناصره ( Nazereth( كه حضرت مريم3 در آن زندگى كرده است. به اعتقاد مسيحيان اين خانه امروز در مكانهاى ديگرى ظاهر شده است. آنان عقيده دارند ملائكه اين خانه را جا به جا كرده‌اند و به ايتاليا در نزديكيهاى آنكونا141 در لورتو142 و در انگلستان در نزديكى نورفولك143 در والسينگهام144 آورده‌اند. ( Hag house, Santa Case(.
در گذشته مراسم حج مسيحيان، نوعى مجازات گناهكاران در اين جهان شمرده مى‌شد؛ يعنى فرد گناهكار كفاره‌اى مى‌داد تا از گناهش پاك شود. بر همين اساس هم در دورانى كه وسايل نقليۀ مدرن وجود نداشت، بايد پيراهنى از مو بر تن مى‌كردند و تا سانتياگو پياده مى‌رفتند. اين عمل جلوه‌اى از عذاب اعراف ( Purgatory( شمرده شده است. امروزه با وجود امكانات و وسايل نقليه، حج نمايى دسته جمعى يافته است.
در اروپاى امروز بيشترين تعداد زائران لوردس در جنوب فرانسه مى‌آيند. عقيدۀ مسيحيان بر اين است كه شست و شو در نهر يا دوشهاى ويژۀ نصب شده در اين محل، بيمارى‌هاى لا علاج را شفا مى‌دهد. زائران اين مكان به مرز پنج ميليون نفر در سال مى‌رسد.
مقام دوم را فاطيما در پرتغال با چهار ميليون زائر در سال به خود اختصاص داده است. رئو دوباك در پاريس هم سالانه يك ميليون زائر دارد. حج رم هم بيشتر در سال هاى مقدس انجام مى‌شود.
در قارۀ آمريكا نيز مكانهاى زيادى براى حج كاتوليكها وجود دارد. قديمى‌ترين مكان حج در اينجا احتمالاً مكانى است متعلق به حضرت مريم3 كه در جمهورى دومينيكن در سانتوسرو145 واقع شده است. بر اساس نظر رايج كريستف كلمب به شكرانۀ پيروزى بر بوميان آمريكا، صليبى را در اين مكان نصب كرده بود. مهاجران و مبلغان دينى كه به آمريكا آمدند، سنت حج را فراگير نمودند.
مشهورترين مكان حج در دنياى نو، مكانى است با چهارده ميليون زائر در سال به نام نوسترا سنورا د گادالوپ.146 بر اساس اسطوره‌ها، در تاريخ نهم دسامبر 1531، مريم مقدس در منطقه‌اى به نام تپياك147 در مكزيكوسيتى امروز، براى يك روستايى مكزيكى به نام جان ظهور كرده است.
آنچه سنت حج را در آمريكا شكل داده است، تفكر حج مهاجران اين سرزمين است. مهاجرانى كه از اسپانيا، پرتغال و فرانسه در قرنهاى شانزده و هفده ميلادى به اين قاره آمده بودند. با مهاجرت اهالى مناطق ديگر اروپا در قرن هاى 19 و 20، اختلافات بسيارى در مورد مراكز حج و بارگاه هاى زيارتى پيش آمد. در بعضى مناطق، به مكان هاى مقدس بوميان آمريكا نيز، رنگ و بوى مسيحى داده شد.