39اكنون زائران مى توانند با آرامش در اين ارض اقدس بخوابند. شاعر در اينجا به بيان مناسك حج در منا و عرفات و مزدلفه و جمرات پرداخته و شرحى از شعائر حج ارائه ميكند:
«اين ارجوزة يكى از كهنترين ارجوزههايى است كه در وصف راه حج سروده شده است. كهنتر از اين، ارجوزهاى است در همين موضوع از احمد بن عيسى رداعى يمنى (م 247) كه به نام ارجوزة الحج ناميده شده و در وصف راه حج از طريق يمن به مكه است. مطلع آن چنين است: (صفۀ جزيرۀ العرب، ص235)
اول ما أبدأ من مقالى
فالحمد للمنعم ذى الجلالى
در بارۀ سفرنامهاى كه بتواند مسير حج را از حلب به بيت الله الحرام نشان دهد مى توان از «رحلة الوحيدى من حلب إلى البيت الحرام» كه متعلق به حجيج بن قاسم وحيدى پزشك است، استفاده كرد، كه سفرش را از سوق الجمال، زير قلّة حلب آغاز كرده و تا مكه ادامه ميدهد. (بنگريد: عروق الذهب فيما كتب عن حلب، ص66) .
پى نوشتها
1 اين اثر تاكنون به چاپ نرسيده و بر اساس دو نسخۀ خطى، دكتر فوزى الهيب گزارشى در مجلۀ مركز الدراسات المدينة المنوره نوشته كه آنچه در اينجا آمده خلاصۀ آن است.