1) . سمهودى، همان مصدر، ج 1، ص 161

2) . مدنى (سيد عبيد) ، أطوم المدينه المنوره، مقاله‌اى كه در مجله دانشكده ادبيات، دانشگاه رياض، 320، سال سوم، ص 220 به چاپ رسيد.

3) . ابن رشته، همان مصدر، ج 7، ص 62

4) . سمهودى، همان مصدر، ج 1، ص 162، اين قتيبه، المعارف، ص 85

5) . همان، ص 163. ابن رسته اشاره كرده است‌كه بنى‌ناغصه گروهى از يهود بودند. (همان مصدر، ج7، ص62) .

6) . ياقوت، معجم‌البلدان، ج 5، ص 84. لازم به تذكر مى‌دانيم كه در اين جا اشاره نماييم ميان وظيفه و كاربرد اُطم‌ها «كه همان قلعه‌ها و خانه‌هاى مرتفع بوده» (المعجم الوسيط، ج 1، ص 20) در مدينه با برخى از كاخ‌ها در يمن شباهت فراوانى وجود داشته است. گفته شده است كه اُطم‌ها داراى سكوهاى بلندى بوده است كه بر پيرامون آن مسلط بوده و از روى آن چشم‌انداز زيبائى به اطراف دادشته است. اين علاوه بر آن بوده است كه بوسيله ديده بانى از روى آن، خود را از حمله دشمن و كمينگاه آنان محافظت و دفاع مى‌كردند (انصارى، عبدالقدوس، آثار المدينه المنوره، ص 64) . و نسبه به كاخهاى يمنيان اشاره گرديده است كه حميريان به علت ضرورت و اقدامى دفاعى در برابر حمله‌هاى بدويان اقدام به ساختن كاخها و قلعه‌هاى مستحكم و مرتفع زدند. (حتى، تاريخ العربب، ج 1، ص 75) همچنانكه آنان نيز از بامها و بلندى‌هاى كاخهاى خود بعنوان ديدگاه و گردشگاه استفاده كرده به‌طورى كه در بالاى برخى از كاخهاى يادشده را با سنگ مرم جهت نشستن و گرد هم بودن آزين نموده بودند. (ياقوت، همان مصدر، ج 4، ص 210، حتى، همان مصدر، ج 1، ص 75) . مانند كاخ غمدان در صنعاء كه از آنِ ملك شرح يشرح‌بن كعب بوده است (ياقوت، همان مصدر، ج 4، ص 210) . نامبرده در قرن اول پس از يلدد حكومت مى‌راند. (حتى، همان مصدر، ج 1، ص 74) از سوى ديگر ميان بناى أُطم‌ها و برخى از كاخ‌هاى يمن شباهتى وجود داشت؛ زيرا هريك از آن‌ها به شكل مربع بوده و داراى بامى بر آن بود (حتى، همان مصدر، ج 1، ص 75، مدنى، سيد عبيد، أطوم المدينه المنوره، مقاله‌اى كه در مجله دانشكده ادبيات دانشگاه باهنر، م 3، ص 3 ص 214 به چاپ رسيد.)