60ترجمه كرده و يا تعبير «مشعر» را به كار برده‌اند كه چون در زمان ما مجاز شايع يا متبادر از لفظ «مشعر» ، موقف است، غلط انداز خواهد بود. اين ترجمه‌ها عبارت‌اند از: ترجمه‌هاى حضرات آقايان: فولادوند، رضايى اصفهانى، بهرامپور، فيض الاسلام، برزى، انصاريان، مسعود انصارى، مجتبوى، صادقى تهرانى، سيد حسن ابطحى، امامى، پور جوادى، پاينده، آيتى، ياسرى، موسوى گرمارودى و خانم طاهرۀ صفّار زاده.

برخى از تفاسير مانند «كشاف» ، «انوار التنزيل» و «جلالين» نيز، درست تفسير كرده‌اند و برخى هم مانند كنز الدقائق هر دو قول را آورده و داورى نكرده‌اند، اما بسيارى هم به اشتباه . . . الْمَشْعَرِ الْحَرٰامِ. . . در آيه را، مزدلفه پنداشته‌اند؛ از جمله: تفسير سور آبادى، روان جاويد، آلاء الرحمن، التفسير المبين و الكاشف (هردو از محمد جواد مغنيه) ، بصائر يمنى، روض الجنان، الميزان، مجمع البيان، جوامع الجامع، الوجيز، و التفسير الواضح الميسّر از محمد على صابونى.

دوم: استحباب خروج از باب حنّاطين

در بسيارى از مناسك حج عالمان معاصر و از جمله مناسك حضرت امام خمينى رحمه الله مى‌خوانيم:

«كسى كه مى‌خواهد از مكه بيرون رود مستحب است طواف وداع نمايد. . . و وقت بيرون آمدن از باب حنّاطين، كه مقابل ركن شامى است، بيرون رود. . .» . ¹كسى هم بر اين مسأله حاشيه نزده است. ظاهر اين عبارت آن است كه مقابل ركنِ شامىِ كعبۀ معظّمه درى است به نام «باب حنّاطين» كه مستحب است پس از طواف وداع، از آن بيرون روند، در حالى كه قرن‌هاست از اين در خبرى نيست و محقق كركى (م 940) حدود پانصد سال پيش گفته است: «و لم أجد من يعرف موضع هذا الباب؛ فإنّ المسجد قد زيد فيه» ؛ «چون مسجد الحرام توسعه يافته است كسى را كه جاى اين در را بداند نيافتم.» ²دليل اين حكم مستحبّ اين است كه طبق خبر صحيح كلينى رحمه الله، حضرت امام جواد عليه السلام پس از طواف وداع، از باب حنّاطين خارج شده‌اند: «ثمّ وقف عليه طويلاً يدعو، ثمّ خرج من باب الحنّاطين» . ³فقهاى پيشين هنگامى كه متعرض اين حكم مى‌شدند، در بارۀ آن توضيح