6

عرفان حج
در كتاب: «مصباح الحرمين»

اثر «مولى عبدالجبّار بن زين‌العابدين الشكوئى»

گردآورنده: سيد جواد طباطبائى

اشاره:

كتاب «مصباح الحرمين» نوشتۀ «مولى عبدالجبّار بن زين‌العابدين شكويى» ، از علماى قرن چهاردهم قمرى‌است كه در سال 1321 قمرى نگاشته است.

مرحوم شيخ آقا بزرگ طهرانى در كتاب «الذّريعه» دربارۀ كتاب پيش‌گفته چنين آورده است: «مصباحُ الحرمين للمولى عبد الجبّار بن زين‌العابدين الشكوئى، أوّله [ الحمدُ للّٰهِ‌ِ الّذي عظّم شعائرَ الإسلام ] فرغَ منهُ 1321 و فيه تمام اعمال المدينة و المكّة المعظّمة، طبع في1327» . ¹آگاهى‌ها واطلاعات ثبت شده در كتابِ «مؤلّفين‌كتب چاپىِ فارسى و عربى» نوشتۀ «خانبابا مشار» ، دربارۀ آن چنين است: «آخوند عبدالجبّار بن آخوند حاج زين‌العابدين، پيش‌نماز زادۀ شكوئى، زنده در سال 1323 قمرى، از فضلاى قرن چهاردهم هجرى و از مردمان قفقاز است. . .» . ²كتاب «مصباح الحرمين» ، كه در 460 صفحه و با خطى خوش و خوانا، در سال 1327قمرى، به‌شيوۀ سنگى در تبريز به‌چاپ رسيده، دربرگيرندۀ‌مناسك، اسرار، فوايد و ثواب‌هاى حجّ بيت‌اللّٰه الحرام و زيارتگاه‌هاى مدينۀ منوّره و زيارت بزرگان مدفون در شهرهاى مكّه و مدينه است و شامل سه بخش اساسى است: