7* بخش نخست؛ مربوط به شهر مكّه و اعمال حجّ.
* بخش دوّم؛ دربارۀ شهر مدينه و مختصرى در مورد شام و فلسطين.
* بخش سوّم؛ در مورد امام حسين عليه السلام.
مؤلّف با پژوهشى جامع و كامل، به بيان تاريخچه و فلسفۀ اعمال حجّاج و زائران بيت‌اللّٰه پرداخته و در بخش پايانى، مقايسۀ مستندى ميانِ بخش اوّل و اعمال امام حسين عليه السلام و وقايع عاشورا كرده است؛ شباهت‌هاى خانۀ خدا و اعمال آن با امام حسين عليه السلام، كربلا، اعمال امام حسين عليه السلام در روز عاشورا و عزيمت كاروان اسيران از كربلا تا بازگشت به مدينه.
خلاصه، مى‌توان گفت كه مؤلّف، كتابى كامل در موضوع خود و در زمان خويش نگاشته است.
درست است كه اكنون بيش از صد سال از زمان تأليف مى‌گذرد و بسيارى از بناهاى ياد شده در كتاب تخريب گرديده است، امّا اين اثر گرانسنگ مى‌تواند به عنوان تاريخ‌نگارى از بناهاى موجود در آن زمان مورد استفاده قرار گيرد.
كتاب مزبور، افزون بر حروفچينى به شيوۀ روز، كار تصحيح، تحقيق، علامتگذارى، جمله‌بندى و مترادف‌نگارىِ برخى واژه‌ها، براى استفادۀ بهتر خوانندگان به‌نحو نيكو سامان يافته و با مورد استفاده قرار دادن بيش از دويست منبع (و در قالب بيش از پانصد مجلّد) منتشر شده است.
خلاصه و گزارش‌گونه‌اى از كتاب «مصباح الحرمين»
الف - فشرده‌اى از مقدّمۀ كتاب
بسم اللّٰه الرَّحمٰنِ الرَّحِيم، اَلْحَمدُ للّٰهِ‌ِ الَّذي عَظَّمَ شَعٰائِرَ الْإِسْلاٰمِ وَأَكْرَمَنٰا بِالْإِرْشٰادِ إلَى الحِلِّ وَ الحَرامِ وَ تَفَضَّلَ عَلَيْنٰا بِالرُّكُونِ إلَى الرُّكنِ وَ المَقٰامِ وَ عَرَّفَنٰا وُقُوفَ العَرَفٰاتِ وَ المَشعَرِ الحَرامِ وَ جَعَلَ لَنٰا حَرَماً آمِناً وَ حِصناً لِلْأَنامِ وَ كَهفاً حَصِيناً لِصُرُوفِ الأَيَّامِ وَ الصَّلاٰةُ وَ السَّلاٰمُ عَلىٰ مَنْ تَشَرَّفَ بِهِ البَيْتُ وَ الحِطٰامُ وَ استَقٰامَ بِهِ الرُّكنُ وَ المَقٰامُ مُحَمَّدٍ صلى الله عليه و آله سَيِّدِ الْأَنٰامِ وَ آلِهِ وَ أصحٰابِهِ الَّذِينَ هُمْ حَقٰائِقُ بَيتِ اللّٰهِ الْحَرٰامِ وَ بَوٰاطِنُ الحَجِّ وَ الْإِحْرٰامِ عَلىٰ مُرُورِ اللَّيٰالِي وَ الْأَيَّامِ.