17 (موسم) حج مبدأ تاريخ در عصر شعيب و موسى عليه السلام:

قٰالَ إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أُنْكِحَكَ إِحْدَى ابْنَتَيَّ هٰاتَيْنِ عَلىٰ أَنْ تَأْجُرَنِي ثَمٰانِيَ حِجَجٍ. . . . قصص: 72

اجتماع بزرگ مسلمانان و مشركان در حج و عيد قربان سال نهم هجرت، در سر زمين منا و اعلان برائت خدا و رسول صلى الله عليه و آله به مشركان:

وَ أَذٰانٌ مِنَ اللّٰهِ وَ رَسُولِهِ إِلَى النّٰاسِ يَوْمَ الْحَجِّ اْلأَكْبَرِ أَنَّ اللّٰهَ بَرِيءٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ وَ رَسُولُهُ. . . . توبه: 3

در روايات متعدد آمده است كه: مقصود از «يَوْمَ الْحَجِّ اْلأَكْبَرِ» روز عيد قربان است. ¹از دسته‌اى از روايات استفاده مى‌شود كه مقصود از آن، خصوص عيد قربان سال نهم هجرت است و علّت اينكه اين روز «يَوْمَ الْحَجِّ اْلأَكْبَرِ» ناميده شده، اين است كه در آن سال، مسلمانان و مشركان در كنار هم حج به جاى آوردند و بعد از آن، ديگر مشركان از انجام حج ممنوع شدند. ²

نيز نك‍: حج در عصر جاهليت

حج تمتع

اجزاى حج تمتع

حجّ تمتع تركيب يافته از دو جزءِ عمرۀ تمتع و حج تمتع:

. . . فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ. . . . بقره: 196

مقدّم بودن عمرۀ تمتع بر حجّ تمتع:

. . . فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ. . . . بقره: 196

حلال شدن محرّمات احرام پس از انجام اعمال عمرۀ تمتع و پيش از احرام حج:

. . . فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ. . . . بقره: 196

نيز نك‍: اقسام حج

حج در عصر جاهليت

رايج بودن حج، در عصر جاهليت:

يَسْئَلُونَكَ عَنِ اْلأَهِلَّةِ قُلْ هِيَ مَوٰاقِيتُ لِلنّٰاسِ وَ الْحَجِّ وَ لَيْسَ الْبِرُّ بِأَنْ تَأْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ