35بنا براين «حَوْلَهٰا» مى‌تواند اشاره به تمام نقاط زمين باشد. مرحوم علامۀ طباطبايى فرموده است: اين روايات نه مخالف ظاهر قرآن است و نه هيچ برهانى آن را رد كرده است (الميزان، ج3، ص356) .
شهر مكه مركز و پايگاه اصلى دعوت و تبليغ پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله:
. . . لِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُرىٰ وَ مَنْ حَوْلَهٰا. . . . (انعام: 92)
. . . لِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُرىٰ وَ مَنْ حَوْلَهٰا. . . . (شورى: 7)
مكه مركز نزول وحى و قرآن و انتشار آن به ساير نقاط جهان:
وَهٰذٰاكِتٰابٌ أَنْزَلْنٰاهُ مُبٰارَكٌ مُصَدِّقُ الَّذِي‌بَيْنَ يَدَيْهِ وَ لِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُرىٰ وَمَنْ حَوْلَهٰا. . . . (انعام: 92)
وَ كَذٰلِكَ أَوْحَيْنٰا إِلَيْكَ قُرْآناً عَرَبِيّاً لِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُرىٰ وَ مَنْ حَوْلَهٰا. . . . (شورى: 7)
نام‌ها واوصاف مكه
1. امّ القرى (مادر و مركز شهرها و آباديها) :
. . . لِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُرىٰ وَ مَنْ حَوْلَهٰا. . . . (انعام: 92)
. . . لِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُرىٰ وَ مَنْ حَوْلَهٰا. . . . (شورى: 7)
فلسفۀ اينكه در قرآن از مكه به امّ‌القرى تعبير شده، اين است كه مكه در عصر نزول قرآن و قبل از آن، مركز مهم دينى و تجارى در جزيرةالعرب بوده است. علاوه بر اين، در روايات، كعبه و مكه به عنوان مبدأ گسترش زمين معرفى گرديده است. بنابراين، مكه امّ‌القراىِ تمام شهرها و آبادى‌هاى روى زمين خواهد بود.
2. بكّه (محلّ ازدحام) :
إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنّٰاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبٰارَكاً. . . . (آل عمران: 3)
برخى از مفسّران گفته‌اند بكّه نام ديگرِ شهر مكه است و برخى ديگر گفته‌اند بكّه نام مكان كعبه و محلّ طواف است و مكه نام شهر و اطراف آن (مجمع البيان ج1 و 2 ص798) .
بكّه از بكّ به معناى ازدحام است. بنا براين، بكه به معناى محل اجتماع و ازدحام خواهد بود (همان ص797) و از آنجاكه شهر مكه به سبب وجود كعبه در آن، همواره محلّ حضور و ازدحام زائران است، به آن بكه گفته شده است.