18كه بهترين نماز، چنين نمازى است كه موجب طهارت ظاهرى و باطنى و آمرزش انسان از هر گناهى مى‌شود. ¹پيروى از امام در عرفه

به گفتۀ محيى‌الدين: علماى اسلام در اين مسأله اختلاف دارند كه اگر كسى بعد از زوال در عرفه وقوف داشته باشد، ولى قبل از امام و بعد از غروب از منا حركت كند، آيا عملش صحيح است يا نه؟ بعضى قائل به صحت شده‌اند؛ زيرا او مقدارى از شب و روز را در آنجا وقوف داشته است. اما اگر قبل از غروب از آنجا خارج مى‌شد بايد يك قربانى مى‌كشت. قول ديگر اين است كه چيزى بر وى نبوده و حجّش تمام است.

نظر من اين است كه اركان حج او تمام است اما مناسك را به‌طور كامل به‌جا نياورده است؛ زيرا افضل را ترك كرده و فاضل را به‌جا آورده است. ²ابن عربى در ذيل بيان اين حكم فقهى، به يك مسألۀ بسيار مهم كلامى و عرفانى اشاره مى‌كند كه اساس همۀ احكام فقهى ديگر است و آن عبارت است از «لزوم پيروى از رسول‌گرامى» صلى الله عليه و آله. از نظر محيى‌الدين ملاك قبول عمل، پيروى از سنت رسول است.

هركس به اندازه‌اى كه به پيامبر محبت دارد، بايد پيرو او باشد و الاّ به مقدارى كه تخلّف نمايد، از محبتش كاسته مى‌شود؛ به عبارت ديگر نقص عمل هركسى بيانگر نقص محبت او به رسول‌گرامى صلى الله عليه و آله است.

مسلمان به‌هر اندازه از هرعمل دينى‌بكاهد، به همان اندازه از دايرۀ محبت رسول‌اللّٰه و خداوند سبحان خارج مى‌گردد. حتى در امورى كه تخلّف از آن مباح است ولى رسول‌اللّٰه صلى الله عليه و آله به آن عمل كرده است، جايز نيست كه مؤمن از آن تخلف كند؛ زيرا عشق به رسول اجازه نمى‌دهد انسان از كارى كه پيامبر به انجام آن مبادرت كرده، فاصله بگيرد. ³محيى‌الدين، پيشى گرفتن از امام را، ولو به اندازۀ مقدارى زودتر خارج شدن از منا، جايز نمى‌داند؛ چون سنت رسول خدا است. با اينكه مباح است ولى موجب ترك افضل مى‌باشد. و سبقت گرفتن و به عبارت ديگر پس ماندن از سيرۀ رسول‌خدا، ولو به مقدار ترك افضل، جايز نبوده و موجب نقص محبّت انسان مى‌شود.

طبق اين نظريۀ محيى‌الدين، مى‌توان عمل بسيارى از افرادى كه با شعار جانشينى