35تعظيم، محبت و ترس از خدا سازد و در اين مرحله، خود را همچون فرشتگان الهى كه بر اطراف عرش الهى طواف مى‌كنند، حس كند و توجه داشته باشد كه غرض از طواف، آن است كه قلبش به صاحب خانه متوجه باشد نه اينكه فقط جسمش بر گرد خانه بچرخد. روح طواف توجه قلب به محضر ربوبى است و خانۀ كعبه در عالم شهادت مثال آن محضر ربوبى است.
اين نكته در روايت وارد شده كه بيت‌المعمور در آسمان‌ها مثال كعبه در دنياست و فرشتگان بر گرد آن مى‌چرخند؛ چنان‌كه انسان‌ها بر گرد خانۀ كعبه طواف مى‌كنند.
هنگام لمس حجرالأسود به هوش باشد كه اين سنگ به منزلۀ دست راست خدا در زمين است كه با او مصافحه و بيعت مى‌كند.
هنگام لمس و چسبيدن به مستجار و قسمت‌هاى ديگر خانه، از خداوند محبت و علاقه به خانه و صاحب خانه را بخواهد و اينكه به بركت ملاقات با هر قسمتى از خانۀ خدا، از آتش جهنم ايمن باشد. وقتى كه به پردۀ خانه متوسل مى‌شود، خواستار عفو و امنيت الهى باشد و به كسى پناه ببرد كه جز او پناهگاهى نيست، از او جدا نشود مگر بعد از عفو و امنيتش.
در سعى بين صفا و مروه مانند عبدى باشد كه بارها به خانه مالكش رفت و آمد مى‌كند تا اخلاص خود را در خدمتگزارى ابراز كند و اميدوار به توجه او به ديدۀ رحمت باشد، و رفت و آمد ميان دو كفّه ترازوى قيامت را به ياد آورد كه به كم و زيادى اعمالش مى‌نگرد و ميان عذاب و غفران الهى مردّد و سرگشته است.
با وقوف در عرفات و در ميان ازدحام جمعيت و سر و صداى زياد آنان و اختلاف زبان‌هايشان و اينكه هر گروهى در مشاعر به دنبال رييس گروه است، به ياد عرصه‌هاى قيامت و مراحل دشوار آن و پراكندگى مردم با حالت سرگردان باشد و اينكه هر امتى به دنبال پيامبر خويش بوده و به شفاعت او نزد پروردگار عالم اميدوار است.
حاجى در اين سفر به درگاه خدا تضرّع كند و خواستار قبولى حجش و حشر با رستگاران باشد. روز عرفه روز شريف و موقف هم موقف عظيمى است. انسان‌ها در يك جا جمع، قلب‌ها به