42
«وظايف اميرالحاج» از نگاه «شهيد»
سيد جواد ورعى
«الدروس الشرعيّه في فقه الامامية» يكى ازآثار ارزشمند محمدبن مكّى عاملى، معروف به «شهيد اول» است. اين اثر فقهى كه توسط فقيهان بعد از وى شرح و تفسير شده، متأسفانه به خاطر شهادت اين فقيه سربدار، ناتمام مانده است. مؤلف محقّق يكى‌از دروس اين اثر را به «تبيين وظايف اميرالحاج» اختصاص داده است.
به دنبال انتشار مقالۀ «امارت حج و زعامت حجاج» در شمارۀ 30 فصلنامۀ «ميقات حج» ، ملاحظۀ ديدگاه شهيد در اين زمينه - كه ظاهراً تنها اثر فقهى است كه به طور مستقل به اين موضوع پرداخته - مفيد خواهد بود.
سزاوار است كه هرگاه امام و پيشواى جامعه در موسم حج حضور نيافت، همه ساله سرپرستى براى امر حج تعيين كند؛ چنان‌كه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله در سال نهم هجرى على عليه السلام را متولّى امر حج نمود و به او دستور داد كه سورۀ برائت را در موسم حج قرائت كند، در حالى كه قبلاً ديگرى را به سرپرستى حجاج منصوب كرده بود ولى به دستور خداوند او را از اين مقام عزل نمود. على عليه السلام نيز در ايام حكومت و ولايت ظاهرى‌اش براى حج، سرپرست معيّن كرد.
ابن بابويه روايت كرده كه حضرت مهدى عليه السلام نيز همه ساله در مراسم حج