14ابن عباس گويد: پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود:
«خداى مادر اسماعيل را رحمت كناد! اى كاش آب زمزم را رها مى‌كرد» و يا اين كه فرمود: «اگر او از آن آب برنمى‌داشت، چشمه‌اى بود جارى» .
گفت: پس او از آن آب نوشيد و به كودكش شير داد و آن فرشته به او گفت:
از تلف شدن مترس كه اين‌جا خانۀ خداست و اين كودك و پدرش آن را بنا مى‌كنند و خداوند خانوادۀ او را تنها نخواهد گذاشت.
قرائت
براى اين آيه، قرائت‌هاى چندى وجود دارد:
به عنوان مثال، عطا ازابن عباس روايت كرده‌است كه او چنين قرائت كرد:
فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِ الاّ يَطَّوَّفَ بِهِمَا . اين قرائت، قرائت ابن مسعود است. نقل مى‌كنند كه همين قرائت در مصحف ابىّ ابن كعب است و از أنس نيز چنين روايت مى‌كنند و محمّد بن سيرين، وابستۀ أنس ابن مالك هم، قرائتش همين‌طور بوده است.
افزون بر اين‌كه قرائت مزبور، شاذ و نادر است، چند ايراد بر آن وارد شده است كه برخى از آنها از اين قرارند:
1 - اين قرائت، بر خلاف چيزى است كه در قرآن كريم به اثبات رسيده است و انتقال از آنچه در قرآن ثابت شده، با قرائتى كه اختلافى است و معلوم نيست صحيح باشد يا نه، درست نيست.
2 - عطا، فراوان به‌طور مرسل و بدون اين‌كه مستقيماً چيزى را از ابن عباس بشنود، از او نقل مى‌كرد.
3 - روايت انس هم مضبوط نيست.
بر فرض كه اين قرائت ثابت شود، در آن دو احتمال وجود دارد:
اول: «لا» زايد است، چنان كه در آيۀ 12 از سورۀ اعراف قَالَ مَا مَنَعَكَ أَلاَّ تَسْجُدَ نيز لا زايد مى‌باشد.
همچنين، در سخن ابونجم، لا زايد است:
و ما ألوم البيض ألاّ تسخرا
لما رأين الشَّمط القفندَرا
در اين صورت، بر فرض اين‌كه اين احتمال درست باشد، هيچ تفاوتى ميان دو قرائت وجود ندارد.
دوم: «لا» زايد نباشد و معناى آيه چنين باشد: برداشتن گناه از انجام چيز، به معناى برداشتن گناه از ترك آن است.
بنابراين، معناى آيه، همان مخيّر بودن