15ارزش كعبه
«. . . بأَحْجَارٍ لَاتَضُرُّ وَلَا تَنْفَعُ، وَلَا تُبْصِرُ وَلَا تَسْمَعُ، فَجَعَلَهَا بَيْتَهُ الْحَرَامَ. . . .» (خطبۀ 192)
«سنگ هايى است كه نه زيان مى‌رسانند و نه نفعى دارند، نه مى‌بينند و نه مى‌شنوند. پس خداوند آنها را خانۀ محترم خويش قرار داد.»
در اين خطبه حضرت ارزش خانۀ كعبه را به سنگ هاى آن نمى‌دانند. سنگ هاى معمولى به‌تنهايى بى‌اثرند. بلكه به‌فرمايش آن بزرگوار، ارزش كعبه به آن است كه خداوند اين سنگ ها را خانۀ مورد احترام خود و وسيله‌اى براى امتحان بندگان خويش قرار داد.
فضل آن مسجد ز خاك و سنگ نيست
ليك در بناش حرص و جنگ نيست
(محمّد طبسى)
اشتياق حج و ديدار كعبه
«. . . حَجَّ بَيْتِهِ الحَرَامِ، . . . يَرِدُونَهُ وُرُودَ الْأَنْعَامِ» . (خطبۀ 1)
«خانۀ محترم خداوند. . . كه مردم چونان تشنگان به سوى آن روى مى‌آورند.»
حضرت شيفتگان حرم الهى و مشتاقان خانۀ خدا را به تشنگانى توصيف كرده‌اند كه مانند چهار پايان، بى‌تكلّف به سوى آب هجوم مى‌آورند.
اعتكاف رسول اللّٰه در غارِ حِرا
«وَلَقَدْ كَانَ [رَسُولُ اللّٰهِ] يُجَاوِرُ فِى‌كُلِّ سَنَةٍ بِحِرَاءَ فَأَرَاهُ، وَلَايَرَاهُ‌غَيْرِى» . (خطبۀ 192)
«همانا پيامبر صلى الله عليه و آله چند ماه از سال را در غار حِرا مى‌گذراند، تنها من او را مشاهده مى‌كردم و كسى جز من او را نمى‌ديد.»
پيامبر صلى الله عليه و آله در سالهاى قبل از بعثت، خلوتگاهى در كوه حِرا جهت عبادت برگزيدند.
آيات نخست قرآن در اين مكان بر پيامبر صلى الله عليه و آله نازل گشت.
اقامۀ حج
«. . . فَأَقِمْ لِلنَّاسِ الْحَجَّ» (نامۀ 67)
«سپس براى مردم حج را بپاى دار.»
قرآن مى‌فرمايد: جَعَلَ اللّٰهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ قِيَاماً لِلنَّاسِ. . . ؛ خداوند كعبه را مايۀ قيام مردم قرار داد.» 1در اين نامه نيز كه حضرت در فرمانى به قُثَم بن عباس، فرماندار مكّه مى‌نويسند، لزوم اقامه و برپايى آن را براى مردم تأكيد مى‌كنند.
امتحان و آزمايش الهى در حج
«أَنَّ اللّٰهَ سُبْحَانَهُ اخْتَبَرَ الأوَّلِينَ مِنْ لَدُنْ آدَمَ صَلَوَاتُ اللّٰهِ عَلَيْهِ إِلَى الآخِرِينَ مِنْ هَذَا الْعَالَم؛ بِأَحْجَارٍ. . . فَجَعَلَهَا بَيْتَهُ الْحَرَامَ» . (خطبۀ 192)