34مالك نيز مى‌گويد: ربيعه و بسيارى از علماى ما، هنگامى كه نافله به جماعت اقامه مى‌شد مسجد را ترك مى‌كردند و با جماعت نماز نمى‌خواندند و من نيز چنين مى‌كردم؛ چرا كه پيامبر نافله را جز در خانه اقامه نكرد.
شافعى هم مى‌گويد: به نظر من نماز فرادى در نافلۀ رمضان بهتر است.
اينها مطالبى است كه طحاوى در كتاب «الاختلاف» نقل كرده است. بنابراين، موافقين اماميّه در اين مسأله بيشتر از مخالفان هستند.
دليل ما در اين مسأله، يكى «اجماع» است و ديگرى «طريق احتياط» ؛ زيرا كسى كه در خانه فرادى بخواند به اجماع همه نه بدعت‌گذار است و نه گنهكار، در حالى‌كه اقامۀ آن به جماعت، مظنّۀ گناه و بدعت مى‌باشد.
سيّد مرتضى سپس مى‌افزايد: عمر نيز خود معترف بود كه خلاف سنّت است و حكم بدعت را دارد و خود آنها (عامّه) روايت مى‌كنند كه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود:
«كُلُّ بِدْعَةٍ ضَلاٰلَةٌ وَ كُلُّ ضَلاٰلَةٍ فِي النَّارِ» ؛ «هر بدعتى گمراهى است و هر گمراهى در آتش جاى دارد.» 1* * *
موضوع تراويح در اصل مقاله، با بحث‌هاى روايى و فقهى دنبال شده و دلائل روايى بسيارى، از منابع اماميّه، در خصوص بدعت بودن تراويح نيز آمده است. همچنين جرح و تعديل دلايل فريقين در مسأله مورد بحث، همچنان ادامه دارد كه خوانندگان را به مطالعۀ اصل مقاله توصيه مى‌كنيم و براى ترجمه و تلخيص همين مقدار را كافى مى‌دانيم.
پى‌نوشتها: