28ابن ابى شيبه از مروان بن حكم روايت مىكند:
«با عثمان بوديم كه شنيديم مردى به قصد هر دو [ حج و عمره ] لبّيك مىگويد. عثمان پرسيد: كيست؟ كفتند:
على است.
عثمان نزد ايشان رفت و گفت:
نمىدانى من از اين كار نهى كردهام؟ فرمود: مىدانم، اما به خاطر حرف تو، فعل رسولاللّٰه را ترك نمىكنم.» 1روايات اهل سنت از امام عليه السلام، دربارۀ چگونگى اين عمل، متفاوت است. در روايتى از ايشان آمده است:
«قارن» (جمع كنندۀ حج و عمره) يك طواف و سعى مىكند و در حديثى ديگر است: دو طواف و يك سعى مىگزارد. 2در فقه اماميه معروف است: قِران به يك سعى و دو طواف است 3و از ايشان عليه السلام نقل كردهاند:
«هر كس بخواهد بين حج و عمره جمع كند، قربانى با خود ببرد.» 46 - نيابت و احكام آن
در باب نيابت در حج، از امام على عليه السلام دو روايت در دو جا آمده است:
نخست: نيابت از توانمند، به هنگامى كه بيمارى يا پيرى يا دشمن مانع وى شود. روايت است: آن حضرت پير مردى را ديد كه حج نگزارده بود و به دليل پيرى توان آن را نداشت. پس به وى دستور داد مردى را بفرستد تا به نيابت از او حج به جا آورد. 5بر خلاف حدائق كه قائل به وجوب نيابت به دليل اين روايت است، صاحب جواهر، دلالت اين حديث و امثال آن را بر وجوب رد كرده است.
مصادر سنى اين مضمون را از امام على عليه السلام نقل كرده و از ايشان روايت نمودهاند:
«پير مردى كه در شُرف موت است و نمىتواند حج به جا آورد، مردى را با هزينۀ خود مىفرستد تا از طرف او حج بگزارد.» 6همچنين از ايشان روايت شده كه معتقد بود اشكالى ندارد از طرف مردى كه حج به جا نياورده، حج گزارند. 7.
اگر نايب شرايط وجوب را در آن سال داشته باشد، قول اخير موافق فقه امامى است. 8دوم: واجب است نايب طبق شرط، حج تمتع يا قران يا افراد انجام دهد. در اين باره روايتى آمده كه صاحب وسائل به