13
«و منه الإعتكاف: انّما هو الإقامة في المساجد على الصلاة و الذكر للّٰه» . ممكن است كسى بگويد كه چرا در آيۀ مورد بحث (آيۀ 125 سورۀ بقره) فعلِ «طَهِّرا» به صيغۀ مثنّىٰ است و مورد خطاب هم، ابراهيم و اسماعيل - پدر و پسر - هر دو مىباشند ولى در آيۀ 27 سورۀ حجّ، مورد خطاب، ابراهيم تنهاست و گفته شده . . . وَطَهِّرْ بَيْتِي لِلطَّائِفِينَ وَالْقَائِمِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ.
در پاسخ، با توجّه به آيۀ 27 سورۀ حجّ، مىتوان گفت:
در آيۀ 125 سورۀ بقره هم، روى سخن بالاستقلال به ابراهيم است و اسماعيل عنوان تَبَعى دارد و در واقع، عملِ تطهير به عهدۀ ابراهيم عليه السلام است و اسماعيل يارىكنندۀ اوست. 1اينك آيۀ 126 سورۀ بقره را، مورد بحث قرار مىدهيم:
وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا بَلَداً آمِناً. . .
2
«اى پيامبر، هنگامى را به ياد آر) كه ابراهيم گفت: اى خداىِ من، اين شهر را، محلِّ اَمْن و آسايش قرار ده، اين سرزمين را شهر اَمْنى، قرار بده.»
و دنبالۀ آيه، چنين است:
وَارْزُقْ أَهْلَهُ مِنْ الثَّمَرَاتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُمْ بِاللّٰهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ قَالَ وَمَنْ كَفَرَ فَأُمَتِّعُهُ قَلِيلاً ثُمَّ أَضْطَرُّهُ إِلَى عَذَابِ النَّارِ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ
«و به كسانى از اهل اين سرزمين كه به خدا و روز قيامت ايمان دارند، از ميوههاى فراوان روزى عنايت كن (ما اين دعاى ابراهيم را اجابت كرديم و مؤمنان را از انواع بركات بهرهمند ساختيم) ليكن به آنان كه كافر شدند، بهرۀ كمى خواهيم داد (از رزق اين جهان كه روزى اندكى است) و سپس آنان را در آخرت به عذاب آتش دچار مىسازيم و چه بد سرنوشتى و سرانجامى دارند!»
درخواست ابراهيم، از خدا اين است كه: مكّه را محلّ امن قرار دهد و امنيّت مستقرّ گردد و به گفتۀ شيخ طبرسى، 3علاوه بر امنيّت معنوى، امنيّت از تخريب و اِنهدام و ايمنى از قحطى و تنگدستى هم مورد تقاضاىِ ابراهيم بوده است.
ابوالفتوح رازى، 4«آمن» را به معناى «مأمون» دانسته است، از باب: «ليلٌ قائمٌ» ؛ شبى كه در آن نَخُسبند.