6خارج باشد، اينها رسولاللّٰه را محكوم مىكنند. اينها خلفاى اسلام را محكوم مىكنند؛ ائمۀ هدى را محكوم مىكنند. اينها نمىدانند كه حج براى اين مسائل، و براى قيام ناس بوده است. 1براى اين بوده است كه مسلمين، مشكلات را درك كنند و در رفعش كوشش كنند.
براى اين بوده است كه بين مسلمين اخوّت و مودّت پيدا بشود و معالاسف به قدرى تبليغات دشمنان اسلام در همۀ مسائل اسلامى زياد و دامنهدار بوده است كه به خود مسلمين هم باوراندهاند كه نبايد در سياست دخالت بكنند. بسيارى از روحانيون هم باورشان آمده است كه روحانى نبايد در سياست دخالت بكند؛ روحانى بايد مسأله بگويد، آن هم مسائل غيرسياسى.
مسائل سياسى اسلام چندين برابر مسائل عبادى آن است؛ براى اينكه مسائل سياسى هم عبادت است معالاضافه. كتب اسلام، كتب فقهى اسلام، مشحون از مسائل سياسى است، مشحون از مسائل اجتماعى است و آن وقت يك دسته نادان گمان مىكنند كه اسلام مثل ساير اديان منحرفۀ امروز است، كه آن هم در اول اينطور نبوده است؛ بعداً با دست همين استعمارگران به اينجا رسيده است.
وضع، اين شده است كه بايد روحانى عقب بنشيند و دو ركعت نماز بخواند و برود منزلش و همان جا چرت بزند تا دوباره وقت نماز ديگر بيايد. اينها همه تبليغاتى بوده است كه در طول مدت از آن وقتى كه اسلام تولد پيدا كرد و قدرت پيدا كرد، به دست خلفاى اموى و عباسى و بعد هم به دست حكومتهاى مرتجع و بعد هم به دست قدرتهاى بزرگ، شده است تا اسلام را منزوى كنند و منزوى كردند. 2پىنوشتها: