23آن نيز شامل همۀ مراتب تا فناى عالم در نظر اهل معرفت است. و حاوى جميع فقرات احتياطى و استحبابى است مثل: «. . . الحَمْدُ لَكَ وَ النِّعمة لَكَ. . .» و حمد را اختصاص مىدهد به ذات مقدس، همچنين نعمت و او نفى شريك مىكند و اين نزد اهل معرفت غايت توحيد است» . 1حضرت امام رحمه الله در اينجا به وسعت معانى جملۀ تلبيه اشاره مىكند. اصل اين جمله عبارت است از: «لَبَّيك اَللّهمَّ لَبَّيْك، لَبَّيْك لاٰ شَريٖكَ لَكَ لَبّيْكَ، اِنَّ الْحَمْدَ وَ النِّعْمَةَ لَكَ وَ الْمُلكَ لاٰ شَريٖكَ لَكَ لَبَّيْكَ» .
اين جملۀ شريف، مملو از اسرار عرفانى و اجتماعى و اخلاق و سياسى است. از نظر عرفانى انسان سالك چون نداى پروردگارش را مىشنود به او جواب داده و لبيك مىگويد. و از آنجايى كه همه چيز را در پرتو وجود حضرت واجبالوجود مىبيند همۀ تعيّنها را عاريتى و تعلّقى دانسته و تنها وجود حضرت حق را وجود محض و مستقل مىيابد در اين صورت هيچ قدرتى و حكومتى و هيچ موجودى براى او ارزش و استقلالى نداشته و همه را معدوم مىبيند.
و از طرفى هر عظمت و زيبايى و نعمتهاى موجود در عالم از ديدگاه حاجى سالك [ يك فروغ رخ ساقى است كه در جام افتاد ] .
بنابراين چون هر نعمتى مال اوست پس هر حمدى هم بايد براى او باشد. و چون مالك هرچيز جز خداى واحد نيست پس كسى حق ندارد ادعاى مالكيت مطلق چيزى را بكند اولاً. و حق ندارد در ملك خدايى به عصيان و سركشى بپردازد ثانياً.
آرى آنكه به نداى خداى احد و واحد پاسخ مثبت داده و با او پيمان بندگى مىبندد، از هر بندى خود را رها مىسازد و ديگر به هيچ ندايى لبيك نمىگويد. هر كه پيمان با هوالموجود بست