22 حكمت حلّيت حيوانات بحرى

حكمتى كه براى حلّيت صيد بحرى بيان شده، اين است كه صيد دريايى، صيد آبى است و آب مايه حيات مى‌باشد كه هرچيز زنده‌اى از آن آفريده شده است همانگونه كه قرآن كريم نيز مى‌فرمايد:

«وَجَعَلْنٰا مِنَ الْمٰاءِ كُلَّ شَىءٍ حَىّ» . ¹«و هر چيز زنده‌اى را از آب آفريديم» .

و چون مقصود از عبادت و غير عبادت زندگى دلهاست، پس بين آب كه مايۀ حيات است و عبادت كه مايۀ حيات دلهاست، مناسبت بوده و هر دو خواستۀ الهى را به‌جا مى‌آورند، از اينرو صيد دريايى حلال شده است. ²و امّا علّت اين‌كه فقط صيد دريايى حلال است نه صيد آبى اين است كه حكم الهى وسعت دارد و دريا نيز وسعت دارد، از اين‌جهت مناسبت بين دريا و حكم الهى هست نه غير دريا.

دوام تلبيه و وسعت آن

تلبيه همان لبيك گفتن است و آن يكى از شعائر حج و حاجيان است. حاجى با تكرار «لَبَّيك اَللّهُمَّ لَبَّيك. . .» نداى پروردگارش را كه او را به زيارت خانۀ خود خوانده است پاسخ مثبت مى‌دهد.

حضرت امام خمينى رحمه الله دراين‌باره مى‌فرمايد:

«از آنجاكه در اين مناسك عجيب، از اول احرام و تلبيه تا آخر مناسك، اشاراتى عرفانى و روحانى است كه تفصيل آنها در اين مقال ميسر نيست، اكتفا به بعض اشارات تلبيه‌ها مى‌كنم:

لبيك‌هاى مكرر از كسانى حقيقت دارد كه نداى حق را به گوش جان شنيده و به دعوت اللّٰه تعالى به اسم جامع، جواب دهند. مسأله، مسألۀ حضور در محضر است و مشاهدۀ جمال محبوب، گويى گوينده از خود در اين محضر بيخود شده و جواب دعوت را تكرار مى‌كند و دنباله آن، سلب شريك به معناى مطلق آن مى‌نمايد، كه اهل اللّٰه مى‌دانند، نه شريك در الوهيت فقط. گرچه سلب شريك در