25از طواف حضرت نوح نيز در روايات سخن به ميان آمده است. 1وگرچه در نقلى گفته شده كه از فاصلۀ زمانى حضرت نوح تا حضرت ابراهيم - عليهماالسلام - هيچيك از پيامبران حج نگزارده، پيرامون خانۀ خدا طواف نكردهاند. 2ليكن يعقوبى مىنويسد:
خداى متعال هود [بن عبداللّٰه بن رباح بن] خلود بن عاد بن عوص بن ارم بن سام بن نوح را مبعوث فرمود 3و او عاد را به عبادت و اطاعت پروردگار و دورى از محرمات دعوت مىكرد و آنها تكذيبش نمودند تا خدا سه سال باران را از آنان بازگرفت، پس كسانى از خود را به سوى كعبه فرستادند تا براى آنها از خدا باران بخواهند و آنها چهل روز به طواف كعبه و مراسم زيارت آن مشغول بودند. . . 4
سالها مىگذرد و به دوران حضرت ابراهيم خليل - ع - كعبه و حجگزارى رونقى تازه پيدا مىكند. در تاريخ آمده است:
آنگاه كه هاجر اسماعيل را بزاد، ساره بر او رشك برد و گفت: او و فرزندش را از اينجا ببرد! پس ابراهيم هاجر و اسماعيل را برداشت و به مكه آورد و در نزد خانۀ كعبه فرود آورد و خود از آن دو جدا گرديد. هاجر به او گفت: «ما را به كه مىسپارى؟» گفت: «به پروردگار اين خانه» و آنگاه گفت: «اللهمّ انى اسكنت من ذريتى بواد غير ذى زرع عند بيتك المحرّم. . .» 5. . . سپس خداى متعال ابراهيم را فرمود: «كعبه را بسازد و ستونهاى آن را برافرازد و مردم را به حج بخواند و مناسك حج را به آنان بياموزد پس ابراهيم و اسماعيل پايههاى خانه را برافراشتند. . .» 6طواف ابراهيم
محمد بن اسحاق نقل مىكند كه چون ابراهيم خليلالرحمان از ساختن بيتالحرام آسوده شد، جبرائيل پيش او آمد و گفت:
«هفت بار بر كعبه طواف كن» و او همراه اسماعيل هفت دور طواف كرد و در هر دور طواف، هر دو به تمام گوشههاى كعبه دست مىكشيدند و چون هفت دور طواف تمام شد هر دو پشت مقام ابراهيم دو ركعت نماز گزاردند. 7
معلّم ابراهيم - ع - و فرزندش اسماعيل نيز، چونان حضرت آدم - ع - جبرائيل بود، آنان را نزد حجرالأسود آورده، ابتدا خود آن را استلام نمود، به ابراهيم و اسماعيل نيز گفت استلام كنند، سپس همراه با هم، هفت مرتبه طواف نمودند. 8
فرشتگان ضمن طواف، به ابراهيم - ع - سلام دادند. ابراهيم پرسيد: شما در طواف خود چه مىگوييد؟ گفتند: پيش از روزگار آدم - ع - «سبحانالله والحمدلله ولااله الا الله والله اكبر» مىگفتيم و چون به آدم گفتيم، فرمود: بر اين كلمات، «و لاحول و لاقوة الاّٰ بالله» را هم بيفزاييد. ابراهيم فرمود: بر آن «العلى العظيم» را هم بيفزاييد و فرشتگان چنين كردند. 9
پس از حضرت ابراهيم - ع - موسى - ع - نيز حج گزارده، هفت مرتبه گرداگرد اين خانه طواف نموده است. 10
مجاهد نقل كرده كه: موسى بر شترى سرخ به حج آمد و از منطقۀ روحاء گذشت و دو جامۀ پنبهاى بر تن داشت، يكى را ازار ساخته و ديگرى را رداء و بر كعبه طواف كرد. . . 11
از امام صادق - ع - سؤال شد: آيا قبل از بعثت نبىاكرم - ص - حج گزارده مىشد؟ فرمود: آرى و تصديق آن در قرآن گفتار شعيب است كه هنگام ازدواج موسى گفت: «على أن تاجرنى ثمانى حجج» ؛ «(تصميم دارم يكى از دو دخترم را به ازدواج تو درآورم، بر اين مهر كه) هشت «حج» براى من خدمت كنى» 12و نگفت هشت «سال» . همانا آدم و نوح حج گزاردند. سليمان بن داود همراه با جن و انس و پرنده و باد حج انجام داد. موسى سوار بر شترى سرخ رنگ حج گزارده مىفرمود: «لبيك لبيك. . .» 13