26پيامبران الهى هر يك بگونه‌اى تلبيه گفته، حج مى‌گزاردند، آنگونه كه ازرقى مى‌گويد: يونس بن مَتى مى‌گفته است «لبيك فراج الكرب لبيك» و موسى مى‌گفته است: «لبيك انا عبدك لبيك لبيك» و عيسى مى‌گفته است: «لبيك انا عبدك، ابن امتك، بنت عبديك لبيك.» 1طواف ايرانيان قديم
كعبه نزد ايرانيان قديم نيز از قداست ويژه‌اى برخوردار بوده است، برخى از آنان به احترام خانۀ كعبه و جدّشان ابراهيم - ع - و هم توسل به هدايت او و رعايت نسب خويش، به زيارت بيت‌الحرام مى‌رفتند و بر آن طواف مى‌بردند و آخرين كس از ايشان كه به حج رفت، ساسان پسر بابك جدّ اردشير بابكان، سرملوك ساسانى بود. . .
در روايات اسلامى راجع به حفر چاه زمزم به وسيلۀ عبدالمطلب آورده‌اند كه: وقتى عبدالمطلب زمزم را كشف كرد دو آهوى طلا و چند شمشير و زر بسيار به دست آورد كه ساسان پادشاه ايران به حرم كعبه اهدا كرده بود. . . عبدالمطلب باب كعبه را با آنها بساخت 2.
ياقوت حموى هم به نقل از مسعودى 3آورده است كه «ايرانيان عقيده دارند كه از اولاد ابراهيم‌اند و پيشينيان ايشان براى بزرگداشت جدّ خود ابراهيم خليل به زيارت بيت‌الله مى‌رفتند و كعبه را طواف مى‌كردند تا شعار نياى خويش را بر پاى دارند و انساب خود را حفظ كنند. آخرين پادشاه پارسى كه به حج بيت‌الله رفت ساسان بن بابك بود. . . شاعر باستانى تازى در اين باره گفته است: زمزمت الفرس على زمزم و ذلك من سالفها الأقدم
ما از زمانهاى پيش خانۀ خدا را حج مى‌گزارديم و در اباطح آن ايمن بوديم - اَبْطَح يعنى مسيل، جمع آن اباطح است.
و بعد از ظهور اسلام يكى از شاعران ايرانى چنين گفته است: ومازلنا بحج البيت قِدْما و نُلْقى بالاَبٰاطح اَميناً
ما از زمانهاى پيش خانۀ خدا را حج مى‌گزارديم و در اباطح آن ايمن بوديم.
و ساسانُ بنُ بابَك سارَ حَتّى
أتى البيت العتيق بأصْيَدينا
و ساسان پسر بابك همراه با دليران مغرور ما راه پيمود تا به بيت‌العتيق رسيد. وطٰافَ بِه و زمزم عند بئر لاسماعيلَ تَروْى الشّار بينٰا
و كعبه و زمزم را طواف كرد، آن چاه را كه از اسماعيل است و نوشندگان را سيراب مى‌كند.
به موجب اين اخبار، ايرانيان صدر اسلام افتخار مى‌كردند در عصرى كه مشركان جزيرةالعرب كعبه را با بتهاى خود ملوث كرده زشت‌ترين گناهان را در مطاف و مسجدالحرام مرتكب مى‌شدند، به زيارت حج مى‌رفتند و هدايايى به كعبه تقديم مى‌داشتند.
طواف در جاهليت
در دوران قبل از اسلام و در عصر جاهلى نيز، مراسم حج و طواف خانۀ خدا، همچنان وجود داشت. قريش و عموم فرزندان معدّ بن عدنان پاره‌اى از احكام دين ابراهيم را به دست داشتند، خانۀ كعبه را زيارت مى‌كردند و مناسك حج را به پا مى‌داشتند، مهمان‌نواز بودند و ماههاى حرام را بزرگ مى‌داشتند. 4
ليكن با گذشت زمان، آگاهان دين‌ساز، بازيگران دنياخواه و كج‌انديشان جاهل، بگونه‌هاى مختلف به تحريف اين فريضۀ الهى پرداختند.