47عبدالرحمان بن حجاج گويد:
«درآن سال ما مجاور مكه بوديم و روز ترويه (هشتم ذىحجه خواستيم احرام ببنديم) از امام صادق(ع) پرسيدم: همراه ما فرزند خردسالى است، حضرت فرمود به مادرش بگوييد با حميده (همسر حضرت) ديدار كند و از او بپرسيد كه با كودكانش چه كند. آن زن رفت و از حميده پرسيد. حميده پاسخ داد: چون روز ترويه شد كودك را عريان كنيد. غسلش دهيد؛ همانگونه كه محرم عريان مىشود. پس، از طرف او احرام ببنديد. او را در موقفها وقوف دهيد. روز عيد قربان از طرف او به جمرات سنگ بزنيد و سرش را بتراشيد. پس او را به زيارت خانۀ خدا ببريد و به خدمتكار بگوييد او را در خانۀ خدا، بين صفا و مروه طواف دهند.» (محمدى رىشهرى، ص315، اول، 1428ق./ طوسى، ج5، ص410، ح1425، چهارم، 1407ق.)
ديدگاه فقهاى اماميه در خصوص حج كودكان
فقيهان عالىقدر شيعه در اين باره سه نظريۀ مهم آوردهاندكه عبارتاند از:
1. عبادات كودك مشروعيت دارد؛
2. عبادات كودك حالت تمرينى دارد؛
3. عباداتش صحيح است اما مشروعيت ندارد.
ديدگاه اول؛ انجام عبادات از سوى كودكان نابالغ مشروع است؛ البته الزامى به انجام واجبات يا ترك محرمات از سوى مولى نيست. پس در نتيجه بايد بگوييم در حق ايشان، همچون مندوبات است و محرمات نيز در خصوص ايشان همچون مكروهات مىباشد؛ به عبارات ديگر، احكام تكليفى در خصوص كودكان نابالغ به سه دسته تقسيم مىشود: واجبات، مستحبات كه مندوبات هستند و محرمات و مكروهات كه براى كودك نابالغ جزو مكروهات هستند؛ زيرا هيچگونه وجوب و يا حرمتى در حق كودكان نيست و اما در خصوص مباح، كه براى اين كودكان همچنان بر اباحۀ خود باقى است. بنابراين، تكاليف منحصر در حق ايشان در سه دسته است: مستحب، مكروه و مباح. (مدنى كاشانى، ج 1، ص55 ، سوم، 1411ق.)
ديدگاه دوم؛ عبادات در مورد كودكان صرفاً جنبۀ تمرينى داشته و داراى هيچ مشروعيت يا استحبابى نيست كه در اين صورت كودك در قبال انجام عبادات، پاداش و ثوابى دريافت نمىكند؛ به عبارت ديگر، خطابى از طرف مولا متوجه ايشان نيست؛ نه وجوبى است، نه مستحبى، نه تحريمى و نه تنزيهى وكودك نابالغ مميز كه برخودار از