26
بررسى فقهى شرايط نايب در حج (بخش دوم)
سيد تقى واردى 1
چكيده:
براى كسى كه مى خواهد نيابت حج و يا عمرۀ ديگرى را (چه به صورت تبرّعى و چه استيجارى) بر عهده گيرد، شرايطى بيان شده كه برخى از فقهاى شيعه بر آنها اتفاق كرده و برخى ديگر اختلاف دارند.
اين شرايط، آن گونه كه برخى از فقها (كاشف الغطاء، اول، 1422ق. ج4، ص489) فرموده‌اند، از جهتى بر دو قسم است:
اول؛ شرايطى كه صحت عمل متوقف بر آنها است؛ مانند عقل حين عمل، تمييز كودكان، اسلام، ايمان، عدم اشتغال ذمّۀ نايب به واجب مُضيق، اذن مولى به عبد، اذن شوهر به زن و اذن ولى به مميز.
دوم؛ شرايطى كه مجزى بودن عمل متوقف بر آنها است، اگرچه خودِ عمل صحيح باشد؛ مانند بلوغ كودكان و عدالت نايب (در جايى كه استيجار شخص براى فراغ ذمّۀ منوب عنه باشد).
اين مقاله به‌خاطر گستردگى مباحث فقهاى شيعه و ادلۀ آنان در خصوص شرايط نايب، در چند شماره تقديم خوانندگان محترم مى گردد: در بخش نخست (كه در