47
خاطرات
حج عاشقان
على صدرايى خويى/محمود كريميان
شيخ كمال الدين حسين خوارزمى متخلّص به حسين است كه شرح حالش در كتاب جادة العاشقين آمده و همان كسى است كه به عنوان بيست و ششمين قطب سلسلۀ ذهبيه از وى ياد مى‌شود و در سال 18 شعبان 958ق. بعد از گزاردن حج، در شهر حلب دار فانى را وداع گفته است.»
نام اين دو دانشمند در چند منبع و مصدر آمده و ميان نام و آثارشان خلط شده است كه بايد با قرائن و شواهد از هم جدا شوند. 1
شيخ حسين خوارزمى (م 958ق.) در سال 957ق. همراه با سيصد تن از مريدانش، از ماوراء النهر راهى سفر حج مى‌شوند. گزارش اين سفر و جزئيات آن، در كتاب جادة العاشقين به تفصيل درج شده كه خواندنى است. با توجه به اهميت گزارش وى در اينجا، چكيده‌اى از آن تقديم مى‌گردد:
مؤلف جادة العاشقين
مؤلف اين اثر، شريف الدين حسين خوارزمى، فرزند ارشد شيخ حسين خوارزمى است. او بيش از نيم قرن در سفر و حضر ملازم پدرش بود و به وى ارادت مى‌ورزيد و اين اثر را بعد از پدرش، در سال 970ق آغاز و بعد از سه سال در 973ق. به پايان رسانده است. او در اشعارش «شريفى» تخلص مى‌كرده و در مقدمۀ كتابش اين دو بيت را سروده است كه ماده تاريخ شروع آن نيز هست:
گفتمش اى ناطق شيرين كلام
چيست گو مدت و تاريخ و نام