8رسول الله (ص) نيز در نماز بعد از حمد آمين مىگفت. 1آنگاه حديثى را به نقل از پيامبر بر گفتۀ خود شاهد مىآورند كه فرموده است: «هنگامى جبرئيل بر من نازل شد كه سورۀ حمد قرائت مىكردم. وقتى از خواندن حمد فراغت يافتم، به من آموخت كه بعد از قرائت آن، آمين بگويم و گفت: آمين همانند ختم بر كتاب است.» 2شافعيه و حنابله گفتها ند: «لازم است كه امام و مأموم آمين را بلند بگويند.» دليل آنها روايتى است كه مىگويد: «پيامبر (ص) آمين را بلند مىگفت؛ به طورى كه صداى او را مأمومين مىشنيدند.» 3
ابوهريره گفته است: وقتى پيامبر از حمد فراغت مى يافت با صداى بلند آمين مىگفت. 4ليكن مالكيه و حنفيه بر اين عقيدها ند كه آمين آهسته گفته شود، به اين دليل كه فردى مىگويد: با پيامبرخدا (ص) نماز خواندم بعد از حمد با صدايى آهسته آمين گفت. 5
ديدگاه فقهاى شيعه
مشهور فقهاى شيعه قائل به حرمت گفتن آمين بعد از حمد هستند و بر اين عقيده اند كه اگر كسى عمداً و بدون تقيه، در نماز، بعد از حمد آمين بگويد نمازش باطل است؛ خواه بلند بگويد يا آهسته. شيخ طوسى در الخلاف 6و جماعتى ديگر ادعاى اجماع بر اين حكم كردها ند. 7
در مقابل، بعضى در حرمت آن توقف كردهى 8فتوا به حرمت دادها ند، ليكن معتقدند نماز باطل نمى شود. 9
بررسى ادلۀ اهل سنت بر مشروعيت آمين:
مستند علماى اهل سنت در وجوب و يا استحباب آمين بعد از حمد، رواياتى است كه به پيامبر (ص) نسبت داده اند:
1. ابو هريره نقل مىكند: پيامبرخدا (ص) فرمود: وقتى امام جماعت در نماز سورۀ حمد را تمام كرد، مأمومين آمين بگويند؛ زيرا كسى كه گفتار او هماهنگ با گفتار ملائكه باشد خداوند گناه گذشته و آينده او را مىآمرزد. 10
2. در نقل ديگرى از ابو هريره آمده است: پيامبر (ص) در نماز به دنبال حمد آمين مىگفت و صداى خود را به اين كلمه بلند مىكرد. 11
3. از امير مؤمنان، على (ع) نقل كردها ند كه گفت: رسول الله (ص) بعد از سورۀ حمد آمين مىگفت. 12
4. ابو عبدالله، عموى ابو هريره نيز نقل كرده كه وقتى سورۀ حمد تمام مىشد، رسول الله (ص) آمين مىگفت كه صداى او را صف اول نماز مىشنيدند و صداى او در مسجد بلند مىشد. 13
5. همچنين ابن ماجه آوره است: آن حضرت فرمودند: يهود بر هيچ امرى از شما حسد نورزيد؛ همانند حسادتى كه به سبب گفتن آمين از شما دارند. بنابراين زياد آمين بگوييد! 14