72 26. سلطانه دختر موسى سلطان 971 ق.

از طبقۀ اميران ترك بود كه به آنان بايَندروسنه مى‌گفتند. او مادر شاه اسماعيل ميرزا، سلطان خراسان بود كه پدرش به خاطر تندى او را بركنار كرد و نزد خود نگه داشت. سلطانه در سال 971 از راه شام با تشريفات فراوان به حج رفت.

وقتى به بغداد رسيد، چون لشكر زيادى از عجم همراه داشت، نايب بغداد در اجازه ورود دادن به وى توقف كرد و مانع شد از بغداد بگذرند، لباس رزم پوشيد و لشكر آماده كرد و مطلب را به سلطان سليمان رساند كه او براى حج آمده آيا اجازه ممانعت مى‌دهد؟ و نايب به سلطانه گفت مى‌تواند با عدۀ كمى از جمعيت برود نه تمام آنها و وقتى نزد نايب شام رسيد، او نيز دستور داد همراهانش را كم كند و سلطانه پذيرفت نايب شام نيز از سلطان كسب اجازه كرد.

او در ساعات خلوت به همراه نزديكانش طواف مى‌كرد. نويسنده كتاب مى‌گويد: از شريف مكه پرسيدم برايش هديه فرستادى؟ گفت: نه، ولى از طرف او برخى براى سلام آمدند و هدايايى همراه داشتند كه من اعتنايى نكردم.

دوم؛ حج‌گزارى زنان مشهور بر پايۀ يافته‌هاى نويسنده

چنانكه در ابتداى مقاله اشاره شد، اين موضوع در مراحل آغاز تتبع و پژوهش قرار دارد و قاعدتاً آنچه را به عنوان يافته‌هاى نويسنده مى‌آورم، بايد گام نخست و آغازين تلقى گردد:

1. همسران پيامبر (ص)

گزارش‌هايى پراكنده از حج‌گزارى همسران پيامبر در روايات اسلامى ثبت شده است كه به آن‌ها اشاره مى‌كنيم:

1/1. عايشه

نقل شده است كه عايشه به دور از مردان طواف مى‌كرد. زنى به وى گفت: همراه شو تا استلام كنيم، عايشه به وى گفت: تو برو و خود همراه او نرفت.

و نيز نقل است كه در شب ها و به صورت ناشناس همراه مردان طواف مى‌كرد. ¹

و نيز از عايشه نقل شده كه همراه پيامبر مُحرم بوديم، وقتى كاروان‌ها از كنار ما عبور مى‌كردند صورت خود را مى‌پوشانديم و وقتى از ما مى‌گذشتند صورت را باز مى‌گذاشتيم. ²

و نيز منقول است كه عايشه در حج مبتلا به قاعدگى شد، تمام مناسك را به جا آورد جز طواف و وقتى از عادت ماهانه پاك شد طواف كرد. ³