23
الف: بنابر قول به تخيير حجاج و معتمرين به طور مطلق (حتى سه گروه مذكور) بين حلق و تقصير، خنثاى مشكل بايد تقصير كند چون بر فرض اينكه حتى مرد باشد باز هم بر او حلق واجب نيست، اما اگر زن باشد حلق بر او حرام است؛ پس احتياط در اين است كه تقصير كند.
ب: بنابر قول به وجوب حلق بر سه گروه مذكور در بالا، خنثاى مشكل از باب مقدمه تحصيل يقينىِ برائت ذمه، بايد هم تقصيركند و هم حلق كند البته بنابر اينكه بگوييم حلق بر زنان حرمت تشريعى دارد و به جهت احتياط اين حرمت از خنثاى مشكل ساقط مى شود اما اگر اين را نگوييم بهتر است در اين مورد خنثاى مشكل مخير بين يكى از اين دو باشد.
پوشيدن لباس دوخته
بر مردان در حال احرام پوشيدن لباس دوخته حرام است اما بر زنان اشكالى ندارد. اما خنثاى مشكل كه جنسيت او بر ما پوشيده است و نمى د انيم كه مرد است و يا زن، چه حكمى دارد آيا وظيفه ا ش عمل به احكام مردان است و يا عمل به احكام زنان و آيا بايد در اين موارد بايد احتياط كند و يا اينكه برائت جارى مى كند. آنچه از سخنان علامه حلى رحمه الله در كتاب «تحرير» ظاهر است اين است كه خنثى مخير بين عمل به وظيفه مردان و يا زنان است اما اگر در مسأله ا ى به وظيفه زنان عمل كرد در مسأله ديگر نمى تواند به وظيفه مردان عمل كند مثلا در مورد پوشش اگر لباس مخيط پوشيد اشكالى ندارد اما اگر جمع كند بين پوشيدن لباس مخيط و پوشيدن صورت در اينجا مرتكب حرام شده است چون خنثى در واقع يا مرد است و يا زن و در اين مورد كه در مسأله اى به حكم مردان عمل كرده و در مسأله اى ديگر به حكم زنان عمل كرده يقينا مخالفت از تكليف صورت گرفته است. ايشان در كتاب «تحرير» مى فرمايد: «و الوجه أنّ الخنثى المشكل لا تجب عليه اجتناب المخيط» 1. اما در قسمتى ديگر از كتاب مى فرمايد: «الخنثى المشكل لا يجوز له تغطية رأسه و ان يغطّى وجهه. و لو جمع بينهما لزمته الفدية. و كذا لو غطّى رأسه و لبس المخيط» . 2كه جمع بين اين دو سخن همان مطلبى است كه در بالا بيان كرديم. ايشان در كتاب «تذكره» مى فرمايد: «الخنثى المشكل لا يجب عليه اجتناب المخيط، لأصالة البراءة» . 3
شهيد اول رحمه الله در كتاب دروس مى فرمايد: «والخنثى تجتنب المخيط والحرير. وفدية المخيط شاة ولو اضطرّ، ولا فدية على الخنثى إلاّ أن تجمع بين المخيط وتغطية الوجه» 4ايشان اگرچه مى فرمايد: خنثاى مشكل بايد از پوشيدن لباس مخيط و حرير اجتناب كند اما وجوب كفاره را متوقف بر جمع بين پوشيدن لباس مخيط و پوشيدن صورت مى د اند يعنى خنثاى مشكل اگر در محرمات احرام در