14روشن است كه دو روايت ياد شده در بالا، اطلاق ندارد تا دلالت كند بر عدم جواز دخول به حرم براى كسى كه قصد انجام مناسك در مكه را نداشته باشد.
علاوه بر اين، مشهور فقها به ظاهر اين دو حديث عمل نكردهاند بلكه صاحب مدارك ادعاى اجماع برخلاف آن نموده است، آنجا كه مىنويسد: علما بر اين مطلب اجماع دارند كه اگر كسى از ميقات عبور كند و قصد ورود به مكه را نداشته باشد بلكه داراى هدف ديگرى است، لازم نيست محرم شود و اين خود قرينهاى است تا دو حديث را حمل كنيم بر «ورود به حرم براى انجام مناسك» كسى كه داخل حرم (مكه) شود به خاطر هدفى غير از حج يا عمره و انجام مناسك، احرام بر او واجب نيست اما قولى نيز منصوب است به مشهور فقها كه گفتهاند احرام واجب است بر كسى كه داخل مكه مىشود، هر چند قصد انجام مناسك را نداشته باشد.
براى ورود به مكه احرام واجب است، قطع نظر از اين كه بخواهد مناسك را انجام دهد. همانطور كه اين عقيده ظاهر كلام سيد در مدارك است. 1
محقق خويى در كتاب معتمدالعروه در اين خصوص مىنويسد: «هيچ اختلاف و اشكالى در اين مطلب نيست كه ورود به مكه جايز نيست جز با احرام، مگر براى اشخاصى كه مكرر رفت و آمد مىكنند؛ مانند راننده و قافلهسالار.» 2
ايرادى كه بر نظر مرحوم محقق خويى مىتوان گرفت اين است كه: اگر هدف و مقصود از «ورود به شهر مكه» انجام مناسك است، بى شك ورود جز به حالت احرام جايز نيست. و اگر مقصود فقط ورود به شهر باشد نه انجام مناسك، باز هم واجب است با احرام وارد شود. روشن است كه اين مقصود دوم، با عدم وجوب ذاتى احرام منافات دارد؛ زيرا در بحث نخست گفته شد كه وجوب احرام براى انجام مناسك است، از آن رو كه احرام جزئى از اعمال در حج و عمره است.
براى روشن شدن بخش دوم مطلب كه: «مقصود فقط ورود به شهر باشد نه انجام مناسك» ، ناگزيريم كمى بيشتر توضيح دهيم. در خبر صحيحۀ محمد بن مسلم آمده بودكه:
«از اباجعفر پرسيدم: آيا شخص مىتواند بدون احرام به حرم وارد شود: حضرت فرمودند: نه، مگر مريض باشد يا وطن او محسوب شود.» 3
در اينجا ناگزيريم اين بخش از روايت را حمل كنيم بر كسىكه مىخواهد مناسك را در مكه انجام دهد. 4