45ابو هريره و اعتراف به عظمت على، حسنين و اهل بيت:
روايات فراوانى در ميان نقلهاى ابوهريره وجود دارد كه وى به مقام، عظمت و جايگاه والاى على، حسنين و اهل بيت: اعتراف كرده است، كه نقل تمام اين روايات به درازا مىكشد.
«اصبغ نباته در حضور معاويه از ابوهريره پرسيد: اى ياور پيامبر، به آن خدايى كه غير او خدايى نيست و عالم به غيب و حضور است و به حق پيامبر سوگندت مىدهم كه آيا در غدير خم بودى؟ گفت: آرى، در روز غدير بودم. پرسيد: از پيامبر درباره على چه شنيدى؟ گفت: شنيدم كه فرمود:
«مَنْ كُنْتُ مَوْلاَهُ فَعَلِىٌّ مَوْلاَهُ، اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاَهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ» .18
«هر كه من مولاى اويم، اين على، مولاى او است. خدايا! دوست بدار هر كه على را دوست دارد و دشمن دار هر كه على را دشمن مىدارد. خدايا! يارى كن هر كه على را يارى كند و خوار بگردان، هر كه على را خوار نمايد.»
رويگردانى از على (ع) و گرايش به معاويه
ابوهريره، در واقع به دليل فضايل برجستهاى كه در على (ع) سراغ داشت، به ايشان علاقمند بود و آن حضرت را دوست مىداشت و لذا حديث غدير را به طور مفصل نقل كرده و در مواقف مختلفى كه از وى راجع به ماجراى غدير پرسش كردهاند، كلّيت ماجرا را توضيح داده و خبر ائمۀ اثناعشر را با نام هريك از امامان، از قول پيامبرخدا نقل كرده است. اما هنگامى كه دوران معاويه مىرسد و حاكميت به دست او مىافتد و بخششهاى هدفمندانۀ سياسى او آغاز مىشود، ابوهريره به سمت معاويه گرايش مىيابد و زمينه را براى تثبيت حاكميت وى مهيا مىكند و اخبارى را دربارۀ او جعل و وضع مىنمايد. در هر حال، ابوهريره به فرزندان ابوالعاص خدمات فراوان مىكند.
محمود ابو ريه، از دانشمندان بزرگ اهل تسنن، در كتاب خويش با عنوان «شيخ المضيرۀ ابوهريره» تلاشهاى گستردۀ ابوهريره در تضعيف چهرۀ امير مؤمنان و فضيلت سازى براى معاويه را شرح داده، مىنويسد:
«ابو هريره از وضع و جعل احاديث در طعن على (ع) چيزى فرو نگذاشت و همزمان درخصوص آل ابى العاص به صورت عموم و معاويه به صورت خاص وضع نمود كه شأن آنها را بالا ببرد.»19
مرگ ابوهريره و دفن در بقيع
ابوهريره، قصرى در عقيق داشت كه در همان قصر درگذشت. فرزندان عثمان او را از قصرش به مدينه حمل كرده، در بقيع به خاكش سپردند؛ «كانت وفاته فى قصره بالعقيق، فحمل الى المدينۀ فكان ولد عثمان بن عفان يحملون سريره حتى بلغوا به البقيع حفظا بما كان من رأيه فى أبيهم وصلّى عليه الوليد بن عتبۀ بن أبى سفيان وكان يومئذ أميراً على المدينۀ» .20
وفات ابوهريره در سال 57 هجرى رخ داد، كه در اين سال، سنش به 78 مىرسيد. 21
2. عبدالرحمان بن عوف
عبد الرحمان بن عوف الزهرى، نسبش به چند واسطه به مرّۀ بن كعب مىرسد. مادرش امّ كلثوم، دختر عتبه است. او از صحابى پيامبر (ص) بوده و هشتمين فردى است كه اسلام آورد. عبدالرحمان 21 سال پيش از بعثت به دنيا آمد. نامش در جاهليت «عبد عمرو» بود كه پيامبر (ص) آن را به «عبدالرحمان» تغيير داد. او از قبيلۀ بنى زهره و پسر عموى سعد بن ابى وقاص و داماد عثمان و از نخستين مهاجران به مدينه است. او در مهاجرت به حبشه نيز حضور داشته است.
شركت در صحنههاى مهمّ
عبدالرحمان بن عوف، آنگاه كه مسلمان شد، در صحنههاى مهم، حضورى فعال داشت. در نبردهاى بدر و اُحُد، از كسانى بود كه در ميدان جهاد، مقاومت و رشادت از خود بروز داد.