18جهت حفاظت از آن، محفظه و بنا و قبه‌اى براى آن ساخته شد. 1و آنچه طبق فتواى مشهور قدما، ملاك حد مطاف است، مقام (سنگ) است نه بنا و قبۀ آن. . .
شيخ محمدحسن نجفى، صاحب جواهر مى‌نويسد: آنچه در تعيين حد مطاف معتبر است، مقام اصلى (سنگ) است نه بنا بر آن. 2درپاسخ سؤال دوم بايد گفت:
مقام هيچ نقشى درتعيين حدّ مطاف ندارد. پس اگر مقام را جابهجا كنند و يا آن را بردارند، طبق فتواى قدما همين مسافت 3بايد در طواف مراعات شود. دليل آن، خبر زراره و اخبارى است كه پيشتر خوانده شد. 4در روايت محمدبن مسلم آمده بود:
«وَ الحَدُّ قَبْلَ الْيَومِ وَ اليَوْمَ وَاحِدٌ قَدْرَ مَا بَيْنَ المَقامِ وَ بَينَ الْبَيتِ مِنْ نَواحِى الْبَيتِ كُلِّهَا. . .»
«حدّ مطاف در گذشته (زمان پيامبر (ص) كه به كعبه چسبيده بود) و امروز يكى است و آن، حدّ ميان مقام و كعبه در همۀ نواحى خانه مى‌باشد.»
اين جمله آشكارا بيان مى كند كه مقام ابراهيم هيچ دخا لتى درتعيين حد ومرزمطاف ندارد؛ زيرا در عصر پيامبر، مقام دركناركعبه قرارداشته، در عين حال، حدّ مطاف به همان اندازه بود كه امروز معين است. آنچه از روايت استنباط ميشود اين است كه مقام درجايى قرارگرفته كه مرز و حدّ مطاف از