7در ادامۀ ديدار، ملك عبدالله به نوع عملكرد شيعيان در عراق انتقاد كرد و آيتالله هاشمى رفسنجانى در پاسخ وى گفت : «به شما گزارشهاى بدى مىدهند. چون بيشتر كارهاى افراطى از طرف مقابل است. عمليات انتحارى و انتقامى از هر دو طرف صورت مىگيرد و آمريكا هم نقش دارد.»
آيتالله هاشمى رفسنجانى در خصوص سياست جمهورى اسلامى ايران در عراق گفت : «ما هرگونه افراطىگرى را محكوم مىكنيم و بر خلاف ادعاى اشغالگران، نيازى به نفوذ در عراق نداريم. مردم شيعه به ما علاقهمند هستند.»
ملك عبدالله در خصوص مسائل هستهاى گفت : «نمىدانم چرا اين همه اورانيوم غنى مىكنيد! ؟» كه آيتالله هاشمى رفسنجانى در پاسخ گفتند : «اگر چند صد برابر فعلى غنىسازى داشته باشيم، باز هم درحد يك نيروگاه نمىشود. بارها گفتهايم كه ما سلاح هستهاى را نمىخواهيم. صنايع موشكى را براى دفاع داريم.»
آيتالله هاشمى رفسنجانى در خصوص شرايط حجاج ايرانى گفت : «در زمان شما وضع خيلى بهتر شده است، ولى متأسفانه هنوز هم سختگيرىهايى مىشود.»
ملك عبدالله با ابراز نگرانى از اين شرايط گفت : «ما جلوگيرى مىكنيم؛ به شرطى كه شما هم جلوگيرى كنيد.»
آيتالله هاشمى رفسنجانى گفت : «مطمئن باشيد مسؤولان و علماى ايران در توصيههاى مكرر به مسافران سرزمين وحى بر رعايت اعتدال در انجام مناسك تأكيد مىكنند.»
پس از ديدار و گفتوگو، شام در فضايى صميمى صرف شد و در ادامه آيتالله هاشمى رفسنجانى و ملك عبدالله به مدت نيم ساعت ديدار خصوصى داشتند.
چهار شنبه 15/3/87
تغيير متوالى ساعت شروع كنفرانس بينالمللى گفتوگوى اسلامى، كه گويا براى رسيدن ميهمانان خارجى بود، باعث گرديدكه آيتالله هاشمى رفسنجانى صبح برنامه مشخصى نداشته و بتوانند به زيارت مسجدالحرام و كعبه روند.
ساعت 15/1 بعد ازظهر بود كه پس از اداى نماز، كنفرانس در سالنى بسيار زيبا در محل اقامت ملك عبدالله در مكه آغاز شد.
حضور خبرنگاران بىشمارى كه براى پوشش خبرى كنفرانس آمده بودند، چشمگير بود وسعى مىكردند با هر يك از علماى حاضر در سالن مصاحبه كنند.
ورود همزمان ملك عبدالله و هاشمى رفسنجانى به سالن، در حالى كه دست در دست همديگر داشتند و آن صحنه، از تلويزيونهاى عربى به صورت زنده پخش مىشد، نشان از جايگاه جمهورى اسلامى ايران و شخص آيتآلله هاشمى رفسنجانى نزد ملك عبدالله داشت.
مراسم، با تلاوت آياتى چند از كلامالله مجيد آغاز شد و پس از آن، ملك عبدالله، در سخنانى كه ايستاده و از روى نوشته مىخواند گفت :
«برادران گرامى! دور هم جمع شدهايم تا به جهان بگوييم كه صداى ما صداى عدالت و ارزشهاى انسانى است. صداى حكمت و پند و اندرز است.»
وى در ادامه به تهديدات دشمنان اسلام اشاره كرد و نسبت به آن هشدار داد وگفت : «چقدر تهديدات دشمنان زياد است كه جمع شدهاند تا صفات عالى اسلام را از بين ببرند!»
پس از سخنان ملك عبد الله، شيخ عبدالعزيز بن عبدالله آل شيخ، مفتى كل عربستان (كه نابيناست) در جايگاه حاضر شد و گفت : «اختلاف بين انسانها طبيعى است كه خداوند آن را در رنگ و لباس و زبان آورده است. اختلاف عقيده هم در قرآن آمده است، آنچه كه مسلمانان از آن نهى شدهاند، تنازع و درگيرى است.»
وى در ادامه گفت : «متأسفانه دشمنان، امروزه اسلام را دين تروريستها مىخوانند و مىگويند حقوق در بين مسلمانان رعايت نمىشود، حال آنكه اسلام كه دين رحمت و كرامت است، براى حيوانات هم حقوق مترقى دارد.»
در ادامۀ مراسم، نوبت به آيتالله هاشمى رفسنجانى رسيد كه سخنان متين ايشان علاوه بر شبكههاى عربىِ منطقه، از شبكۀ سوم سيماى جمهورى اسلامى ايران نيز پخش گرديد. (متن كامل را، در بخش سخنرانى صفحۀ 98 ببينيد (.
زمانى كه سخنان آيت الله هاشمى رفسنجانى به پايان رسيد، رييس دانشگاه الأزهر مصر و پس از آن محسن التركى، دبير همايش در سخنرانىهاى خود، بهنوعى سخنان ملك عبدالله و هاشمى رفسنجانى را تكرار كردند و پس از آن ناهار در فضايى كاملاً صميمى صرف شد.